آتش یونانی

آتش یونانی (Greek fire)
نوعی مادۀ آتش‌زا که در جنگ‌های دوران باستان و قرون وسطا استفاده می‌شد. آتش یونانی ترکیب آتش‌زایی است که یونانی‌های بیزانس در قرن ۷م ابداع کردند. نویسندگان و مورخان دوران باستان از مواد آتش‌زایی همچون پیکان‌های آتشین و موادی همچون قیر، نفت، و سولفور سخن گفته‌اند؛ لیکن آتش یونانی ماده‌ای از مشتقات نفت بوده، که کالینیکوس، پناهنده‌ای سوری که به زبان یونانی تکلّم می‌کرده، آن را در دوران حکومت کنستانتین چهارم ابداع کرده است. این ماده را با لوله یا منجنیق به‌سوی دشمن پرتاب می‌کردند که به‌محض پرتاب شعله‌ور می‌شده و با آب خاموش نمی‌شده است. یونانی‌ها این ماده را در نبرد دریایی قسطنطنیه (۶۷۳) از روی عرشۀ کشتی به سوی ناوگان اعراب پرتاب کردند که خسارت فراوانی به شناورهای جنگی آنان وارد کرد که قصد تصرّف این شهر را داشتند. به‌کارگیری مواد آتش‌زا را یکی از علل دوام امپراتوری بیزانس به‌رغم دشمنان بی‌شمار، به‌ویژه در جنگ‌های دریایی، دانسته‌اند. عناصر ترکیبی مواد آتش‌زا چنان محرمانه نگاه داشته می‌شد که راز ترکیب دقیق آن هنوز ناگشوده باقی مانده است.

 

---