آراخوسیا

آراخوسیا (Arachosia)

(یا: آراخوزی، رُخَّج) منطقۀ باستانی و یکی از ساتراپ‌های شرقی امپراتوری هخامنشی، تقریباً در حدود قندهار کنونی در افغانستان، که قوم ایرانی آراخوسی در آن‌جا ساکن بودند. نام آن در کتیبه‌های فارسی باستان به صورت اَرَخواتیش و هراوتیش آمده به‌معنی «پرآب». خود واژه آراخوسیا از نام رودخانه‌ای در این ناحیه که یونانیان آن را «آراخوتوس» می‌نامیدند، گرفته شده و این نام هنوز به‌صورت ازغنداب (از ریزابه‌های رودخانه هیرمند) باقی مانده است. این منطقه از شرق به رود سند، از شمال به هندوکش، از غرب به درانگیانا یا زرنگ و از جنوب به گدروسیا محدود می‌شد. در گذشته آراخوسیا کوتاه‌ترین راه بین ایران و هند بود. اصلی‌ترین شهر آن آلکساندریا آراخوسیوروم بود که در دورۀ امپراتوری سلوکیان از متصرفات دولت سلوکی خارج شد و به‌تصرّف اشکانیان درآمد. آراخوسیا سرزمینی حاصل‌خیز بود که دشت‌هایش به‌تنهایی برای کشت محصولات کشاورزی و تهیه آذوقه کفایت می‌کرد و کوهستان‌های بخش شمال آن برای چرای گوسفندان مناسب بود.