آرتاشات
آرْتاشات
پایتخت ارمنستان بزرگ که به‌وسیلۀ آرتاشِس یا آرتاکسیاس اول (۱۸۹ـ۱۶۰پ‌م) بنیان گذاشته شده است. آرتاشِس پس از پیروزی رومی‌ها بر آنتیوخوس، به رومی‌ها پیوست و خود را شاه خواند. کمی بعد هانیبال از اهالی کارتاژ نزد آرتاشس آمد و مشاور و معلم او شد و پس از چندی با یافتن محلی مناسب در ساحل ارس، در ناحیۀ شمال آرارات، ساخت شهر را به آرتاشس پیشنهاد کرد و با تصویب او شهر آرتاشات را با استحکاماتی درخور پایتخت بنا کرد. ویرانه‌های این شهر در نزدیکی ایروان قرار دارد. در ۵۸م کوربولو، سردار نرون امپراتور روم، به‌هنگام سرکوب تیرداد، برادر بلاش اشکانی که از سوی برادر به فرمانروایی ارمنستان رسیده بود، پس از گریختن تیرداد، آرتاشات را به آتش کشید. در تحولات بعدی تیرداد آرتاشات را بازسازی کرد. این شهر در قرن ۴م به‌سبب بدی آب‌وهوا متروک شد.