آرکئوپتریکس
آرْکِئوپِتریکْس (archaeopteryx)
نوعی پرندۀ ابتداییِ منقرض‌شده. براساس سنگواره‌های باقی‌مانده در رسوبات ناحیۀ باواریای آلمان، متعلق به حدود ۱۶۰میلیون سال پیش بوده است. این جانور به «اولین پرنده» موسوم است، هرچند امروزه اجداد قدیمی‌تر آن نیز شناسایی شده‌اند. آرکئوپتریکس به اندازۀ کلاغ بود و بال و پر داشت. دارای سه انگشت چنگال‌مانند در انتهای هر بال بود. امّا از بعضی جهات اسکلت‌اش، از لحاظ دندان‌ها و دم بلند، شبیه اسکلت خزندگان بود. این جانور بسیار به برخی دایناسورهای کوچک گوشت‌خوار آن زمان شباهت داشت.