آزبست

آزْبِسْت (asbestos)
(یا: پنبۀ نسوز) هریک از کانیهای به‌هم پیوستۀ چندگانه، با ساختار رشته‌ای. به‌سبب اشتعال‌ناپذیری و رسانایی گرماییِ ناچیزشان مقاومت حرارتی بالایی دارند. آزبست تجارتی را معمولاً با سرپانتین (آزبست سفید)، یا از سیلیکات آهن سدیم (آزبست کبود) می‌سازند. رشته‌های آزبست را می‌بافند یا با مادّه‌ای خنثی به‌هم می‌چسبانند. با گذشت زمان، این رشته‌ها از هم جدا می‌شوند و از آن‌جا که بسیار ریزند، آزادانه در هوا شناور و وارد شش‌های انسان می‌شوند. به همین سبب، امروزه مقررات سختگیرانه‌ای برای مصرف آزبست اعمال می‌شود. قرارگرفتن در معرض غبار آزبست ممکن است سبب ابتلا به سرطان شود. از آزبست در ساخت لنت ترمز، لباس‌های نسوزِ مأموران آتش‌نشانی و فضانوردان، عایق الکتریکی سیم‌های برق کوره‌ها، و مصالح ساختمانی نسوز استفاده می‌کنند. تماس با آزبست یکی از علل شناخته‌شدۀ ابتلا به سرطان صنعتی (مزوتلیوم) است. آزبست کبود، که در افریقای جنوبی به‌‌دست می‌آید، از این لحاظ خطرناک‌تر از آزبست بسیار رایج سفید است. در ماه مه ۱۹۹۹، اتحادیۀ اروپا ممنوعیت مصرف آزبست سفید را از ۲۰۰۵ تصویب کرد. آزبستوز التهاب مزمن ریه است که براثر تماس با غبار آزبست عارض می‌شود.