بزانسون
بِزانْسون (Besançon)
مرکز اداری ولایت دو[۱] و ناحیۀ فرانش ـ کنته[۲]، در فرانسه، در ساحل رود دو[۳]، به فاصلۀ ۷۵کیلومتری شرق دیژون[۴]. ۱۱۹,۲۰۰ نفر جمعیت دارد (۱۹۹۰). مرکز داد و ستد محصولات کشاورزی و محل تولید پارچه، مواد غذایی، خودرو، و کاغذ است. همچنین مرکز اصلی ساخت ساعت‌های مچی و دیواری فرانسه است و مدرسۀ ساعت‌سازی و نیز یک دانشگاه دارد. نخستین کارخانۀ تولید الیاف مصنوعی در این شهر دایر شد (۱۸۹۰). نویسندۀ معروف، ویکتور هوگو[۵] (۱۸۰۲ـ۱۸۸۵)، و برادران لومیِر[۶]، مخترعان سینما، (۱۸۶۲ـ۱۹۵۴، ۱۸۶۴ـ۱۸۸۵) در این شهر زاده شدند. بزانسون دارای بناهای تاریخی فراوانی است که عبارت‌اند از بقایای آمفی‌تئاتر و طاق نصرت رومی، یک کلیسای جامع به سبک گوتیک[۷]، که بخشی از آن در قرن ۱۲م ساخته شد؛ چندین بنا به شیوۀ رنسانس اسپانیایی[۸]، و ارگی که مشرف بر شکافی بین کوه‌های وُژ[۹] و ژورا[۱۰] است. بزانسون پیش از سکونت رومی‌ها، که آن را وِسونتیو[۱۱] می‌نامیدند، مرکز مهم گالیایی[۱۲] به‌شمار می‌رفت. از قرن ۴م اسقف‌نشین شد. در قرون وسطا، از شهرهای آزاد امپراتوری بود.