حسین، امین الله (سمرقند ۱۲۸۵ـ۱۳۶۳ش)
حسین، امین‌الله (سمرقند ۱۲۸۵ـ۱۳۶۳ش)
| امین الله حسین | |
|---|---|
| زادروز |
سمرقند ۱۲۸۵ش |
| درگذشت | ۱۳۶۳ش |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | رشته موسیقی در آکادمی موزیک اشتوتگارت و برلین، رشته آهنگ سازی در کنسرواتوار پاریس |
| شغل و تخصص اصلی | آهنگ ساز و رهبر ارکستر |
| آثار | سمفونی آریا، دو سمفونی تراژدی رستم و سهراب و لیلی و مجنون |
آهنگ‌ساز ایرانی و رهبر ارکستر. خانواده‌اش به دلیل شرایط بد سیاسی و اجتماعی آن روز ایران به سمرقند مهاجرت کردند و وی در آن‌جا به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را تا وقوع انقلاب اکتبر روسیه در سن‌پترزبورگ گذراند. در رشتۀ موسیقی در آکادمی موزیک اشتوتگارت و برلین تحصیل کرد. سپس در کنسرواتوار پاریس، رشتۀ آهنگ‌سازی را به‌پایان رساند. او در نواختن تار نیز تبحر داشت، و نواختن پیانو را نزد آرتور اشنابل آموخت. در ۱۹۲۷ به پاریس رفت و از کنسرواتوار پاریس فارغ‌التحصیل شد. امین‌الله فعالیت‌های هنری خود را در فرانسه با ساخت به سوی نور[۱] (۱۳۱۴ش/۱۹۳۵) آغاز کرد. او قطعاتی برای پیانو ساخت و در سال‌های ۱۳۲۴ـ۱۳۲۵ دو کنسرتو برای پیانو و ارکستر خلق کرد. آثار او را ارکسترهای لامورو، ارکستر سمفونیک لندن، و ارکستر تئاتر ناسیونال اپرای پاریس به اجرا درآوردند، که شهرت او را درپی داشت. وی تا دهۀ پایانی عمرش به این‌که ایرانی بدانندش چندان روی خوشی نشان نمی‌داد، اما با رونق گرفتن جشن‌ها و جشنواره‌های هنری توسط فرح دیبا رویکرد مجددی به وطن و زادگاه اجدادی‌اش نشان داد. از آن پس احساسات ملّی‌گرایانه و علاقه به میهن در آثارش به‌وضوح نمایان است، مانند سمفونی دوم وی با نام خرابه‌های تخت جمشید[۲] (۱۳۲۴/۱۹۴۵). بسیاری از آثار امین‌الله بر روی صفحه ضبط و در اروپا منتشر شده است. آثار وی رنگ و بوی ایرانی دارد و متأثر از موسیقی اصیل و سنتی ایرانی است. او در ساخته‌هایش از آهنگ‌های محلی آذربایجانی نیز بهره برده است. ازجمله آثار بزرگ اوست: سمفونی آریا؛ دو سمفونی تراژدی رستم و سهراب و لیلی و مجنون؛ سه کنسرتو برای پیانو؛ بالۀ مینیاتورهای ایرانی؛ آوازهای زرمه؛ رقص چرکسی؛ گل و بلبل؛ بالۀ قصۀ ایرانی.