فرانسه، زبان

فرانسه، زبان
عضوی از گروه رومنی شاخۀ ایتالیک خانوادۀ زبان‌های هند و اروپایی. زبان اول بیش از ۸۰میلیون نفر در فرانسه (۶۰میلیون)، بلژیک (۱۳میلیون) سوئیس (۱.۵میلیون)، کانادا (۶میلیون) و مستعمرات سابق فرانسه در افریقا است. فرانسه قرن‌ها زبان دیپلماسی و بازرگانی و فرهنگی بود و هم‌اکنون نیز یکی از پنج زبان رسمی سازمان ملل متحد است. فرانسه تحول‌یافتۀ زبان عامیانۀ لاتینِ امپراتوری روم است. هنگامی‌که گل باستان (فرانسۀ کنونی) در قرن‌های دوم و اول پ‌م به‌دست رومیان فتح شد، ساکنانش به زبان سِلتی سخن می‌گفتند، امّا زبان فاتحان به‌سرعت جای آن را گرفت. زبان فرانسه صدها واژۀ سلتی را حفظ و صدها کلمۀ ژرمنی را اخذ کرد، امّا ساختار و بخش اعظم واژگانش لاتین باقی ماند. تا قرن ۹م، تفاوت آن با لاتین آنقدر زیاد شده بود که خود به‌صورت زبانی متمایز درآمد. این زبان را فرانسۀ قدیم می‌خواندند که تا قرن ۱۳م ادامه داشت. قدیم‌ترین متن بزرگ فرانسۀ قدیم سوگندهای استراسبورگ به ۸۴۲م بازمی‌گردد. گویش فرانسۀ قدیم در پاریس به‌سبب اهمیت افزایندۀ سیاسی پاریس، زبان معیار شد. زبان قرن ۱۴ تا ۱۶ را فرانسۀ میانه می‌خوانند. در این دوره لغات فراوان لاتین، ایتالیایی و یونانی به فرانسه راه یافت. فرانسۀ جدید از قرن ۱۷ شروع می‌شود. در ۱۶۳۵ کاردینال ریشلیو آکادمی فرانسه را برای حفظ اصالت و کاربرد صحیح زبان تأسیس کرد. یکی از خصوصیات آوایی زبان فرانسه، غنّه‌ای بودن برخی از صداهای آن است.