آگریکولا، گنائوس یولیوس (۴۰ـ۹۳م)
آگْریکولا، گِنایوس یولیوس (۴۰ـ۹۳م)(Agricola, Gnaeus Julius)
ژنرال و دولتمرد رومی، متولد فوروم یولیئی (فرِژوس کنونی)[۱]، واقع در پرووانس[۲]. در ۷۷م به مقام کنسولی[۳] رسید و سپس فرماندار[۴] بریتانیا شد (۷۸ـ۸۵م). دامنۀ حکومت روم را تا خلیج فورت[۵] اسکاتلند گسترش داد و در۸۴م در نبرد مونس گراوپیوس[۶] پیروز شد. ناوگان او شمال اسکاتلند را دور زد و اثبات کرد که بریتانیا جزیره است. آگریکولا پیش از انتصاب به سِمَت فرمانداری در مقام تریبون[۷] (۶۱/۶۰م) و نیز نمایندۀ تام‌الاختیار[۸] (۷۰ـ۷۴/۷۳م) در بریتانیا خدمت کرد. در وِیلز شمالی و انگلسی[۹] جنگید و شمال بریتانیا را تا خط خلیج کلاید[۱۰] فتح کرد. رومیان، پس از شکست قبایل بریتانیایی در ۸۴م، مدعی تسلط بر تمامی جزیره شدند. تاکیتوس[۱۱]، مورّخ رومی و داماد آگریکولا، شرح‌حال او را با دیدی مثبت نگاشت و اطلاعات بسیاری دربارۀ او و نبردهایش به‌دست داد.