چایکوفسکی، پیوتر ایلیچ (۱۸۴۰ـ۱۸۹۳)
چایْکوفْسکی، پیوتر ایلیچ (۱۸۴۰ـ۱۸۹۳)(Tchaikovsky, Pyotr Il\'yich)
آهنگ‌ساز روس[۱]. پیوندی موفقیت‌آمیز بین تأثیرات اروپای غربی و شوق و احساسات ملی روسی ایجاد کرد؛ و نخستین آهنگ‌ساز روس بود که نزد مخاطبان غربی شهرتی به‌دست آورد. حس قدرتمند ملودی، بیانگریِ شخصی و درونی، و ارکستراسیون[۲] درخشان او در تمامی آثار رُمانتیک فراوانش به‌چشم می‌خورند، که عبارت‌اند از شش سمفونی، سه کنسرتوی پیانو، یک کنسرتوی ویولن، چند اپرا (ازجمله یوگنی آنگین[۳]، ۱۸۷۹)، چند باله (ازجمله فندق‌شکن[۴]، ۱۸۹۱ـ۱۸۹۲) فانتزی‌های ارکستری (ازجمله رومئو و ژولیت[۵]، ۱۸۷۰)، و موسیقی مجلسی و آوازی. پدر چایکوفسکی، مهندس معدن بود، و امکان تعلیم موسیقی را از ۴سالگی برایش فراهم کرد، و او در ۶سالگی به‌خوبی نوازندگی می‌کرد. در ۱۸۵۹ از مدرسۀ حقوق قضایی[۶] فارغ‌التحصیل شد و به کارمندی وزارت دادگستری درآمد. در ۱۸۶۲ پس از مدتی تحصیل نزد نیکُلای زارِمبا[۷]، وارد کنسرواتوار تازه‌تأسیس شد، و از آنتون روبینشتاین[۸] درس‌هایی در زمینۀ ارکستراسیون گرفت. نیکُلای روبینشتاین[۹]، که کنسرواتوار مشابهی در مسکو گشوده بود، در ۱۸۶۵ او را در سِمت استاد هارمونی استخدام کرد، و چایکوفسکی در آن‌جا به‌کار جدی و حرفه‌ای آهنگ‌سازی پرداخت. در ۱۸۶۸ با بالاکیرِف[۱۰] و گروه آهنگ‌سازان ملی‌گرایش در سن‌پترزبورگ آشنا شد، و در آثار بعدی خود از آن‌ها تأثیر پذیرفت. همان سال سمفونی اول وی، رویاهای زمستانی[۱۱]، با موفقیت در مسکو اجرا شد؛ این اثر از برخی جنبه‌ها همچنان تازه‌ترین و خودانگیخته‌ترین ساخته در نوع خود است. اولین اپرای او، وُیه‌وُدا[۱۲]، نخستینبار در ۱۸۶۹ و رومئو و ژولیت در ۱۸۷۰ در تئاتر بُلشوی[۱۳] به‌اجرا درآمدند. سمفونی دوم، اثری آشکارا ملی‌گرایانه، در ۱۸۷۳ اجرا شد و کنسرتوی پیانوی سی‌بمل مینور، که نیکلای روبینشتاین ابتدا آن را مردود دانست، در ۱۸۷۵ به رهبری هانس فون بولو[۱۴] در بوستون به اجرا درآمد و نخستین اجرای آن در مسکو کمی بعد در همان سال به‌رهبری اَلکساندر تانِه‌یِف[۱۵] برگزار شد. نخستین اپرای مهم چایکوفسکی، واکولای آهنگر[۱۶]، نخستینبار در ۱۸۷۶ به‌روی صحنه رفت و سال بعد اولین بالۀ بزرگ او، دریاچۀ قو[۱۷]، در بلشوی به‌اجرا درآمد. نام قهرمان این باله (زیگفرید[۱۸]) احتمالاً از حلقه[۱۹] اثر واگنر[۲۰] گرفته شد. در ۱۸۷۷ با آنتونینا میلیوکُووا[۲۱] ازدواج کرد؛ اما به‌سبب گرایش‌های پنهانی خود به همجنس‌بازی کمتر از یک ماه پس از عروسی و در آستانۀ روان‌پریشی، او را ترک گفت. از شغل خود در کنسرواتوار مسکو کناره‌گیری کرد، و تمام وقت خود را به آهنگ‌سازی اختصاص داد. نخستین سمفونی از سمفونی‌های پرطرفدار جهانی او، سمفونی چهارم در فا مینور، در ۱۸۷۸ برای نخستینبار اجرا شد؛ موتیف مکرر «سرنوشت» در این اثر، طلایه‌دار آثار سه‌گانه‌ای است که در آن‌ها کشش میان تحکیم نیروی حیات و خودویرانگری، نقش اصلی را دارد. یوگنی آنگین (۱۸۷۹) بازتاب برخی شرایط تازه‌پیش‌آمده در زندگی شخصی چایکوفسکی بود. در ۱۸۸۱ درخشان‌ترین و برون‌گرایانه‌ترین اثر ارکستری چایکوفسکی، کنسرتوی ویولن در رِ، در وین اجرا شد و هفت سال بعد او پرقدرت‌ترین و یکپارچه‌ترین سمفونی خود، سمفونی پنجم در می مینور، را ساخت. در ۱۸۸۹، بهترین بالۀ خود، زیبای خفته[۲۲]، را تکمیل کرد. در ۱۸۹۳ از دانشگاه کیمبریج[۲۳] دکترای افتخاری دریافت کرد. پس از بازگشت به روسیه، سمفونی ششم (پاتِتیک[۲۴]) را به‌پایان برد، که نخستینبار در اکتبر همان سال در سن‌پترزبورگ به‌اجرا درآمد. نُه روز بعد چایکوفسکی درگذشت. ازجمله آثار اوست: صحنه‌ای: دوشیزۀ اورلئان[۲۵] (۱۸۸۱)، بی‌بیِ پیک[۲۶] (۱۸۹۰). ارکستری: هفت سمفونی؛ سمفونی مانفرد[۲۷]، از روی بایرون[۲۸] (۱۸۸۵)؛ کاپریچّوی ایتالیایی[۲۹]، اوورتور سال ۱۸۱۲[۳۰] (۱۸۸۰)؛ سه کنسرتوی پیانو، ازجمله شمارۀ ۱ در سی‌بمل مینور (۱۸۷۵)، کنسرتوی ویولن (۱۸۷۸)، واریاسیون‌هایی برمبنای یک تِم روکوکو[۳۱] برای ویولن‌سل و ارکستر[۳۲] (۱۸۷۶). موسیقی مجلسی: سِکستِت[۳۳] زهی یادگاری از فلورانس[۳۴] (۱۸۸۷)؛ هفده اپوس ساخته‌های پیانو شامل چهارفصل[۳۵].
- ↑ Russian
- ↑ orchestration
- ↑ Eugene Onegin
- ↑ The Nutcracker
- ↑ Romeo and Juliet
- ↑ School of Jurisprudence
- ↑ Nikolai Zaremba
- ↑ Anton Rubinstein
- ↑ Nikolai Rubinstein
- ↑ Balakirev
- ↑ Winter Daydreams
- ↑ The Voyevoda
- ↑ Bolshoi Theatre
- ↑ Hans von Bülow
- ↑ Alexander Taneiev
- ↑ Vakula the Smith
- ↑ Swan Lake
- ↑ Siegfried
- ↑ Ring
- ↑ Wagner
- ↑ Antonina Milyukova
- ↑ The Sleeping Beauty
- ↑ Cambridge University
- ↑ Pathetique
- ↑ Maid of Orleans
- ↑ The Queen of Spades
- ↑ Manfred
- ↑ Byron
- ↑ Capriccio Italien
- ↑ The Year 1812
- ↑ Variations on a Rococo Theme
- ↑ orchestra
- ↑ sextet
- ↑ Souvenir de Florence
- ↑ The Seasons