تربال
| تربال | |
|---|---|
| نام فارسی | تربال |
| کشور | ایران |
| نام لاتین | Tarbal |
| نام‌های دیگر | برج منار؛ منارۀ میلو؛ در منابع قدیم: طربال |
| موقعیت | استان فارس، نزدیک شهر فیروزآباد |
| کاربری | آتشدان |
| مشخصات معماری | بنایی برج‌مانند با ارتفاع بیش از 30متر |
| زمان ساخت | اوایل دورۀ ساسانیان |
| سازنده | به دستور اردشیر یکم ساسانی |
تربال (Tarbal)
(یا: برج منار؛ منارۀ میلو؛ در منابع قدیم: طربال) بازماندۀ بنایی برج‌مانند با ارتفاع بیش از 30متر، از لاشۀ سنگ و ملاتِ گچ و آهک، مربوط به اوایل دورۀ ساسانی. تربال در مرکز شهر گرد و مدور اردشیر خوره، در نزدیکی شهر فیروزآباد کنونی در استان فارس قرار دارد. فیروزآباد از شهرهای پارتی‌ـ‌ساسانی است که به دستور اردشیر بابکان به شکلی کاملاً مدور ساخته شده و تربال نقطۀ پرگار این دایره است. به‌نظر می‌رسد، تربال بازماندۀ آتشدانی است بلند که پلکان مارپیچ در بیرون و گنبدی بر فراز داشته است.
تربال فیروزآباد را الگوی منارۀ مسجد جامع متوکل، خلیفه عباسی، در سامره دانسته‌اند. دربارۀ کاربرد این بنا نظرات دیگری نیز محتمل است: این‌که تربال در مرکز اردشیر خوره بنا شده تا بر ساخت‌وساز باقی سازه‌های شهر نظارت کنند، یا این‌که با بازخوانی توصیفات متون کهن ممکن است که این بنا بخشی از شبکۀ آبررسانیِ اردشیر خوره بوده است.