امیر نویان
امیر نویان
عنوان و منصبی نظامی در زمان مغول. واژۀ «نُویان» مغولی یا ترکی به‌‌معنی امیر و شاهزاده است و در میان رجال و اطرافیان چنگیز، عالی‌ترین مقامات متعلق به شاهزادگان و خاندان او بود و این شاهزادگان را نویَن یا نویان می‌گفتند. تولی‌خان، فرزند کوچک چنگیز که در امور نظامی دستیار اصلی پدرش بود، لقب «اُلُغ نویان» یعنی امیر بزرگ داشت و برادران کوچک چنگیز، یعنی تموغا و بیلتکتای، نیز نویان نامیده می‌شدند. امیر نویان، مقامی بالاتر از امیرتومان و بالاترین منصب سپاهی در زمان قاجاریه بود و نظام‌الملک وزیر لشکر که پس از وزیر جنگ در سپاه عهد ناصرالدین‌شاه مقام اول را دارا بود نیز لقب امیر نویان اعظم داشت. همچنین این عنوان در دورۀ قاجار دارای امتیاز و نشان و حمایل مخصوص به خود بود که به‌‌طور افتخاری و تشریفاتی به برخی داده می‌شد.