اهلیت
اَهلیَّت
صلاحیت شخص حقیقی یا حقوقی است برای داراشدن حق و نیز استفاده و به‌کاربردن آن. شرایط اهلیت در قانون ذکر نشده، اما موارد و وضعیت‌هایی که شخص فاقد اهلیت بوده و محجور شناخته می‌شود، مشخص شده است. شرایط اهلیت اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی، متفاوت است. در مورد اشخاص حقیقی (افراد انسانی) بلوغ، عقل، و رشد، شروط اهلیت است. بنابراین، افراد صغیر، مجنون و نیز سفیه فاقد اهلیت شناخته می‌شوند که ایشان را اصطلاحاً محجور گویند و نمی‌توانند در اموال و حقوق مالی خود تصرّف و مداخله کنند (مادۀ ۱۲۰۷ قانون مدنی). در مورد اشخاص حقوقی مانند شرکت‌ها، اصل بر این است که اهلیت داراشدن حق و استفاده از آن را دارند، مگر این‌که ورشکسته شوند. ورشکستگی، مانع از اهلیت حقوقی شرکت است و آن را درشمار محجورین قرار می‌دهد. اهلیت برخورداری و داراشدن حق، با اهلیت استفاده و استیفای حق یکی نیست. طبق مادۀ ۹۵۶ قانون مدنی. «اهلیت برای دارابودن حقوق، با زنده متولدشدن انسان شروع و با مرگ او تمام می‌شود» (اهلیت تمتع). بنابراین مادام که شخص صغیر است، گرچه از حقوق مالی برخوردار است لکن نمی‌تواند این حقوق را اعمال و استفاده کند (اهلیت استیفا)، مگر از طریق ولی. نیز در صورتی‌که دچار جنون یا سفه گردد، اهلیت استیفای حق را از دست می‌دهد و حسب مورد باید از طریق ولی یا قیّم حقوق خود را استیفا کند. همچنین است تاجر ورشکسته که حق داراشدن را دارد، اما نمی‌تواند در حقوق مالی خود دخالت کند، مگر از طریق مدیر تصفیه.