تقویم اوستایی
تَقویم اَوِستایی
تقویمی رایج در ایران پیش از اسلام که دست‌کم در عهد ساسانی رواج داشت. سال در این تقویم شامل ۳۶۵ روز یا ۱۲ ماهِ ۳۰ روزه و ۵ روز اضافی در آخر یعنی اندرگاه (← پنجه_دزدیده) بود. از آن‌جا که سال خورشیدی واقعی ۳۶۵,۲۴۲۲ روز است، سالِ مبتنی‌بر تقویم اوستایی هر ۴ سال یک شبانه‌روز و در واقع هر ۱۲۸ سال، یک ماه از سال خورشیدی واقعی عقب می‌افتاد. جز این سال، سال ثابتی نیز وجود داشت که برای ثابت‌نگاه‌داشتن آن، در هر ۱۲۰ سال، یک ماه کبیسه در نظر می‌گرفتند و این سال ۱۳ ماهه را وهیزک/وهیچک/بهیجک می‌نامیدند. به‌نظر می‌رسد که برقراری این کبیسه‌ها به‌سبب فاصلۀ زیاد بین دو کبیسه و وقوع تحولات اجتماعی، دچار بی‌نظمی بوده است. کبیسۀ نهم که ظاهراً می‌بایست در روزگار خسرو پرویز در ۵۹۵م اعمال می‌شد، به اجرا در نیامد و بعد از اسلام نیز اجرای کبیسه متوقف ماند. در عین حال مبدأ ثابتی برای شروع تاریخ‌گذاری وجود نداشت و در دوران هر پادشاه مبدأ جدیدی در نظر گرفته می‌شد. چون یزدگرد سوم، در ۱۶ ژوئن ۶۳۲م بر تخت نشست، شمارش سال‌های تقویم اوستایی از آن مبدأ ادامه پیدا کرد و به تاریخ یا تقویم یزدگردی معروف شد. امّا کبیسه‌های آن تا زمان ملکشاه سلجوقی و اصلاح تقویم به اجرا درنیامد (← تقویم_جلالی). شباهت بین تقویم اوستایی و تقویم مصر باستان چشمگیر است. نام ماه‌ها: فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد، شهریور، مهر، آبان، آذر، دی، بهمن، اسفند. نام روزها: ۱. هرمز ۲. بهمن ۳. اردیبهشت ۴. شهریور ۵. اسپندارمذ/اسفندارمذ ۶. خرداد ۷. مرداد ۸. دی به آذر ۹. آذر ۱۰. آبان ۱۱. خور ۱۲. ماه ۱۳. تیر ۱۴. گوش ۱۵. دی به مهر ۱۶. مهر ۱۷. سروش ۱۸. رشن ۱۹. فروردین ۲۰. بهرام ۲۱. رام ۲۲. باد ۲۳. دی به دین ۲۴. دین ۲۵. ارد ۲۶. اشتاد ۲۷. اسمان ۲۸. زامیاد ۲۹. ماراسپند/ماراسفند ۳۰. انیران. هرگاه ماه و روز هم‌نام می‌شدند، جشنی برگزار می‌شد. هر کدام از روزهای خمسۀ مسترقه به نام یکی از فصل‌های گات‌ها، عبارت بود از اَهنود، اَشنو، اسپنتمد، وهوخشتر و وَهشتو ایشت.