جاویش، عبدالعزیز (اسکندریه ۱۸۷۶ـ۱۹۲۹م)
جاویش، عَبدُالعزیز (اسکندریه ۱۸۷۶ـ۱۹۲۹م)
از رهبران جنبش ملی مصر. اصالتاً تونسی است. در دانشگاه الازهر مصر تحصیل کرد و در سمت استادی ادبیات عرب در دانشگاه کیمبریج به تدریس پرداخت. به مصر بازگشت و مسئولیت مجلۀ اللواء حزب ملی (الحزب الوطنی) را برعهده گرفت. بارها بهسبب حمله به اشغالگران محاکمه و حدود نُه ماه بهسبب برخی مقالاتش زندانی شد. مدتی به استانبول رفت و دو مجله و یک روزنامه را در آنجا منتشر کرد. پس از جنگ جهانی اول، پنهانی به مصر بازگشت و انجمن جوانان مسلمان (جمعیة الشبان المسلمین) را تأسیس کرد. کتابهای ارزشمندی از وی برجای مانده است که از آن جمله است: تأثیر قرآن در آزادی اندیشۀ بشری، خاطراتی در تربیت و سیاست، و پژوهشهایی در باب زن مصری و مسائل عمومی.