جن گیری
جن‌گیری (exorcism)
آیین دفع ارواح خبیث در بعضی از ادیان. در مسیحیت، مثلاً در کلیساهای کاتولیک و پنجاهه وجود دارد. در تاریخ باستان، بیماری‌های بسیاری را از عوارض جن‌زدگی می‌شمردند و نمونه‌های فراوانی از جن‌گیری در عهد جدید و کلیسای اولیه یافت می‌شود. متکلمانی چون ترتولیانوس و اُریگنس از آن همچون اتفاقی عادی سخن می‌گویند. یهودیان جن‌گیرهای حرفه‌ای داشتند و در یونان جن‌گیری کار زنان بود. آیین کهن جن‌گیری هنوز در مراسم غسل تعمید در کلیسای کاتولیک وجود دارد و جن‌گیری با تشریفات خاصی در مورد جن‌زدگان اجرا می‌شود. در کشورهای اسلامی عقایدی راجع به جن‌گیری در فرهنگ عوام وجود دارد، اما اسلام آن‌ها را به رسمیت نمی‌شناسد. جن‌گیری در باورهای عامیانۀ ایرانی، عبارت است از فنِّ احضار ارواح خبیثه و اجنّه (← جنّ)، به‌منظورِ درمان تأثرات و تألمات روحی، یا بیماری‌هایی چون صرع و غش. درمانگر، که همان جن‌گیر است، پسر یا ترجیحاً دختری نابالغ را وامی‌دارد به شمع، یا چراغ، یا طاسِ آبی، که سکه‌ای در آن انداخته است، خیره شود. آن‌گاه خود، با خواندن وردهایی، حواس کودک را بر کار خود متمرکز می‌کند. کودک در طاس آب، یا نور شمع و چراغ، تصاویری با توصیف‌های جن‌گیر می‌بیند که در آن آدم‌های روایتِ جن‌گیر دست به کارهایی می‌زنند که او، به‌واسطۀ کودک، از آن‌ها می‌طلبد، سپس پادشاه‌ِ جنیان را احضار می‌کند و میان کودک و پادشاه، گفت‌وگویی بر سر خطای احتمالی بیمار در می‌گیرد که جنیان به تلافی آن خطا، او را بدین حال و روز انداخته‌اند. مثلاً پادشاه، می‌گوید بیمار شب شنبه بی‌بسم‌الله آب داغ به قرارگاه جنیان ریخته است. بعد، جن‌گیر و پادشاه بر سر مبلغی که خانوادۀ بیمار کنار طاس می‌گذارند، توافقی می‌کنند. جن‌گیر از پادشاه می‌خواهد انگشتی به نمک زند و بر زبان کشد تا مبادا پیمان شکند. آن‌گاه شیشه‌ای پیش می‌آورد و درِ آن را به چوب‌پنبه‌ای می‌بندد و با تجویزاتی به بیمار و خانواده‌اش می‌دهد.