حوضه
حوضه (Basin)
در زمین‌شناسی، ناحیه‌ای با زمین نسبتاً پَست كه سرزمینی مرتفع‌تر آن را احاطه كرده است. حوضۀ رسوبی ناحیۀ وسیعی است كه در آن لایه‌های ضخیمی از نهشته‌های رسوبی انباشته شده‌اند. حوضۀ اقیانوسی حوضه‌ای در بستر دریاست. حوضۀ زهكشی ناحیه‌ای است كه آب آن را رودخانه و شاخابه‌های آن به خود می‌كشد. حوضۀ داخلی حوضه‌ای است كه هیچ رودی آن را زهكشی نمی‌كند. حوضه‌ها اهمیت اقتصادی دارند، زیرا غالباً سوخت‌های فسیلی در آنها تشكیل می‌شوند. زغال‌سنگ حاصل از بقایای گیاهانی مردابی است كه در حوضه‌های كم‌عمق انباشته‌شده، مدفون شده، و نهشته‌های فوقانی بر آنها فشار وارد كرده‌اند تا زغال‌سنگ تشكیل شود. ذخایر نفتی نیز به روشی مشابه از تعداد بیشماری موجود دریایی كوچك انباشته در ته دریا تشكیل شده‌اند. مدفون‌شدن این رسوبات و گرم‌شدن آنها سبب تبدیل بقایای این موجودات زنده به نفت و گاز شده است. حوضه‌های زهكشی نیز به‌لحاظ اقتصادی و طرح‌ریزی كاربری زمین اهمیت دارند. هنگام طرح‌ریزی سد و شبكه‌های آبیاری، لازم است به حوضۀ زهكشی توجه كرد.