خاتمی، محمد (اردکان یزد ۱۳۲۲ش)
خاتمی، محمد (اردکان یزد ۱۳۲۲ش)
| محمد خاتمی | |
|---|---|
| زادروز |
اردکان یزد ۱۳۲۲ش |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | فلسفه در دانشگاه اصفهان، فوق لیسانس علوم تربیتی دانشگاه تهران، حوزه علمیه قم |
| شغل و تخصص اصلی | دولتمرد |
| آثار | آیین و اندیشه در کام خودکامگی، از دنیای شهر تا شهر دنیا |
| گروه مقاله | تاریخ ایران |
دولتمرد و رئیس‌جمهور ایران (۱۳۷۶ـ۱۳۸۴). پدرش مؤسس حوزۀ علمیۀ اردکان و امام‌جمعۀ شهر یزد بود. وی تحصیلات ابتدایی و بخش اعظم تحصیلات دبیرستانی را در زادگاهش گذراند و هم‌زمان، دروس دینی و حوزوی را در سطح مقدمات نزد پدر آموخت. در ۱۳۴۰ش راهی شهر قم شد و دروس دینی و متوسطه را پی گرفت. پس از اخذ دیپلم، دورۀ سطح علوم دینی را به پایان رساند و در ۱۳۴۴ برای تحصیل فلسفه در دانشگاه اصفهان پذیرفته شد. در این دوره نیز به تکمیل تحصیلات دینی در حوزۀ علمیۀ اصفهان اهتمام ورزید. در ۱۳۴۸ لیسانس خود را اخذ کرد. یک سال بعد در دورۀ فوق لیسانس علوم تربیتی دانشگاه تهران پذیرفته شد و به تحصیل در این رشته پرداخت. در همین دوره، بورس تحصیلی برای دورۀ دکتری دریافت کرد ولی از آن استفاده نکرد و به قم بازگشت تا دوره‌های عالی را در حوزۀ علمیه بیاموزد. استادان وی در این دوره شیخ مرتضی حائری یزدی، سید موسی شبیری زنجانی، استاد مرتضی مطهری، وحید خراسانی و جوادی آملی بودند. سید محمد خاتمی، از بدو ورود به حوزۀ علمیه قم، به صف روحانیون طرفدار نهضت امام خمینی (ره) پیوست و از ۱۳۴۱ تا پیروزی انقلاب اسلامی در این مسیر تلاش کرد. پس از پیروزی انقلاب، در صدر فعالیت‌ها و مسئولیت‌های مهمی قرار گرفت. ابتدا به توصیۀ دکتر بهشتی به آلمان رفت و مدتی ریاست مرکز اسلامی هامبورگ را برعهده داشت. در ۱۳۵۹ از سوی مردم اردکان و میبد به‌عنوان نمایندۀ نخستین دورۀ مجلس شورای اسلامی برگزیده شد. در ۱۳۶۰ با حکم امام خمینی (ره)، به سرپرستی مؤسسۀ مطبوعاتی کیهان منصوب شد. یک سال بعد در کابینۀ میرحسین موسوی مسئولیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را برعهده گرفت. در ۱۳۶۸ مجدداً همین مقام را در کابینۀ هاشمی رفسنجانی عهده‌دار شد. در ۱۳۷۱ به‌عنوان مشاور رئیس‌جمهور و رئیس کتابخانۀ ملی ایران برگزیده شد و هم‌زمان به تدریس اندیشۀ سیاسی و فقه سیاسی اسلام در دانشگاه پرداخت. در ۱۳۷۵ به عضویت شورای عالی انقلاب فرهنگی درآمد. از آن پس فعالیت سیاسی وی در مجمع روحانیون مبارز متمرکز شد. در دوم خرداد ۱۳۷۶ به‌عنوان پنجمین رئیس‌جمهور ایران برگزیده شد. این دوره که به نام دورۀ اصلاحات در تاریخ ایران ثبت شد، با سیاست‌های اصلاح‌گرانه، تنش‌زدایی در سیاست خارجی و گسترش فضای سیاسی همراه شد. خاتمی در ۱۳۸۰ مجدداً با رأی افزون‌تری به ریاست جمهوری برگزیده شد. پیشنهاد نظریه گفت‌وگوی تمدن‌ها از سوی وی با موافقت و استقبال قاطع مجمع عمومی سازمان ملل متحد تأیید گردید و سال ۲۰۰۱ به این نام نامیده شد. از سید محمد خاتمی کتاب‌ها و مقاله‌های متعددی به‌چاپ رسیده که از آن جمله است: آیین و اندیشه در کام خودکامگی؛ از دنیای شهر تا شهر دنیا؛ و هزارۀ گفت‌وگو.