هگمتانه
هَگْمَتانِه
(در لغت به معنی محل تجمع) محوطهای باستانی در میانۀ شهر همدان. این محوطه تپهای است بزرگ و وسیع که کاوشهای آن از ۱۳۶۲ش آغاز شد و از ۱۳۶۷ تا کنون بیوقفه ادامه دارد. هِرودوت هگمتانه را پایتخت مادها گفته است؛ قلعهای بزرگ و زیبا با هفت حصار تودرتو که هر حصار به رنگی بود. کوروش کبیر با فتح هگمتانه به حیات پادشاهی ماد خاتمه داد و سلسلۀ هخامنشیان را بنیاد نهاد. با این حال، کاوشهای باستانشناختی نتوانستهاند اثری از مادها و آن دژ افسانهای هفتحصاری بیابند که هرودوت وصف کرده است. آثار معماری خشتی تپۀ هگمتانه را از دورۀ پارتی یا سلوکی میدانند که شاید برروی کاخی از اردشیر دوم هخامنشی احداث شده است.