پروتاکتینیم
پروتاکْتینیُم (protactinium)
مشتق از عبارتی لاتینی بهمعنای «پیش از پرتو نخستین» عنصری فلزی، پرتوزا[۱]، بهرنگ خاکستریِ نقرهای، از سری آکتینید[۲]ها، با نماد Pa، عدد اتمی[۳] ۹۱، و جرم اتمی نسبی[۴] ۲۳۱.۰۳۶. در طبیعت، بهمقدار بسیار کم در کانی پیچ بلند[۵] و دیگر کانیهای اورانیوم[۶] یافت میشود. چهارده ایزوتوپ شناختهشده دارد. ایزوتوپ ۲۳۱-Pa، دارای طولانیترین نیمعمر[۷]، برابر با ۳۲.۴۸۰ سال، است. این عنصر بهصورت ایزوتوپ ۲۳۴-Pa، با نیمعمر ۱.۲ دقیقه، در محصول واپاشی اورانیوم کشف شد (۱۹۱۳). از ۱۹۱۸، از این عنصر استفاده میکنند. ایزوتوپهای دیگر آن بعداً کشف شدند و در ۱۹۴۹ بهثبت رسیدند.