یزید بن معاویه (۲۵ـ۶۴ق)
یَزید بن مُعاویه (۲۵ـ۶۴ق)
دومین خلیفۀ اموی (۶۰ـ۶۴ق) فرزند معاویه. مادرش میسون از قبیلۀ بادیه‌نشین کلب بود. بخشی از عمر یزید در میان قبیله مادرش گذشت و تحت تأثیر فرهنگ حاکم بر قبیله، به شعر و شکار و شراب‌خوارگی رو‌آورد. معاویه چند سال پیش از مرگش، برای خلافت او از مردم بیعت گرفت. نخستین اقدام او هم گرفتن بیعت از بزرگان اسلام و مردم مدینه بود. یزید به فرمانروای مدینه فرمان داده بود در صورت خودداری، آنان را به‌قتل برساند. دو تن از این شخصیت‌ها در‌برابر تهدید یزید مقاومت کردند: امام حسین (ع) و عبدالله بن زبیر که مدینه را ترک کردند و جداگانه به مکه رفتند. امام (ع) از مکّه به‌سوی کوفه حرکت کرد که اهالی آن‌جا با ارسال هزاران نامه، او را به شهر خود دعوت کرده بودند؛ اما با حکومت‌یافتن عبیدالله بن زیاد بر کوفه، امام (ع) با خویشان و اصحاب خود تنها ماندند و در عاشورای ۶۱ق در کربلا به شهادت رسیدند. یزید در ۶۳ق فرمان داد تا اهالی مدینه که علیه او شورش کرده بودند، مورد قتل و غارت قرار گیرند که به آن فاجعه حَرّه می‌گویند. سپس لشکریان او به مکه یورش بردند و با منجنيق کعبه را به آتش و سنگ بستند که عبدالله بن زبیر در آن‌جا پرچم خلافت برافراشته بود. ولی با آنکه مکه محاصره شد نتوانستند به آن‌جا دست یابند. با مرگ یزید مکه از محاصره رهایی یافت.