سنوسیه

سَنوسیّه
فرقه‌ای نه چندان گسترده در تصوّف منسوب به ابوعبدالله محمّد بن علی بن سنوس خطابی حسنی ادریسی، معروف به سنوسی، در افریقای شمالی. سنوسی به هر کجا که می‌رسید، بساط وعظ می‌گسترانید. سنوسی به الجزایر، لیبی، مراکش، تونس و حجاز سفر کرد و در آن مناطق به فعالیّت و وعظ پرداخت. سنوسی نخست زاویه‌ای در کوه ابوقبیس مکّۀ مکرّمه بنا کرد و پس از آن، در جبل أخضر، الزاویةالبیضا را پدید آورد. در این زاویه بود که یاران بسیاری یافت و طریقت او در آن نواحی انتشار یافت. اما حکومت عثمانی این زاویه را تعطیل، و خود او را نیز تبعیدگونه، روانۀ بیابانِ جغبوب کرد و تا آخر عمر در همان‌جا به‌سر برد. یاران او تعلیمات او را در زمان خودش و بعد از وفاتش، در همان مناطق رواج دادند و تا امروز، هنوز شماری پیرو دارد. ذکر این نکته لازم است که این طریقه هیچ‌گاه نتوانست با طرایقِ اصلیِ منطقۀ شمال افریقا، یعنی شاذلیه و رفاعیه، و در رتبۀ پس از آن دو، قادریه، برابری کند.