رضی آرتیمانی، محمد (۹۷۸ـ آرتیمان ۱۰۳۷ق)

رضی آرْتیمانی، محمّد (۹۷۸ـ آرتیمان ۱۰۳۷ق)

محمد رضی آرتیمانی
درگذشت	آرتیمان ۱۰۳۷ق
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	شاعر
شغل و تخصص های دیگر	عارف
آثار	سوگندنامه؛ گوهر عشق
گروه مقاله	ادبیات فارسی
خویشاوندان سرشناس	میرزا ابراهیم ادهم (فرزند)

شاعر و عارف ایرانی. از مردم آرتیمانِ تویسرکان بود. در جوانی به همدان رفت و در آن‌جا با شاعرانی چون مرشد بروجردی، رشکی و هلاکی آشنا شد. گویا در همین دوره به عرفان روی آورد. سپس به اصفهان رفت و از میرزایانِ دفتر شاه‌عباس اول صفوی شد و به گمان با زنی از خاندان صفوی وصلت کرد، زیرا همۀ کسانی که از میرزا ابراهیم ادهم، پسر رضی، سخن گفته‌اند، او را از جانب مادر صفوی دانسته‌اند. در اواخر زندگی به زادگاهش بازگشت و مقام شیخ‌الاسلامی تویسرکان یافت. خانقاهی در شمال تویسرکان بنا نهاد و به ارشاد مردم پرداخت. آرتیمانی صاحب رباعیات و غزلیات عرفانی پرشور است. میرزا ابراهیم ادهم فرزند اوست. اشعار رضی حدود ۱۵۰۰ بیت است.ساقی‌نامۀ او در مدح شاه‌عباس گرچه ۱۷۵ بیت بیش نیست و از بسیاری ساقی‌نامه‌های عهد صفوی کوتاه‌تر است، امّا به‌سبب رقت عواطف گوینده آوازه یافته است. دیوان او به‌چاپ رسیده است (۱۳۴۶ش). از دیگر آثارش: مثنوی‌های سوگندنامه و گوهر عشق، که هردو با دیوان او به‌چاپ رسیده است.