اوگوستوس، قیصر (۶۳پ م ـ۱۴م)

اوگوسْتوس، قیصر (۶۳پ‌م ـ۱۴م)(Augustus)

اوگوسْتوس، قيصر

نخستین امپراتور روم باستان (۳۱پ‌م ـ۱۴م). اوگوستوس لقب گایوس اوکتاویوس بود. پس از رسیدن به مقام امپراتوری لقب اوگوستوس یا محترم و مقدس گرفت. با مارکوس آنتونیوس و لِپیدوس در دومین «حکومت مردان سه‌گانه» هم‌پیمان شد. اوگوستوس سپاه مارکوس آنتونیوس را در جنگ آکتیوم شکست داد (۳۱پ‌م). در دوران امپراتوری خود، تشکیلات حکومتی، ارتش، و خدمات عمومی روم را اصلاح کرد و حامی هنر بود. دوران سلطنت او به عصر اوگوستوس شهرت دارد. او در رُم زاده شد. پدرش سِناتور گایوس اوکتاویوس و مادرش آتیا، برادرزادۀ یولیوس سِزار بود. در ۱۵ یا ۱۶سالگی به عضویت شورای عالی کاهنان درآمد. پس از قتل سِزار، اعلام شد که امپراتور در وصیت‌نامه‌اش او را به فرزندی پذیرفته و جانشین خود کرده است. هنگامی‌که اوکتاویانوس سرگرم تحکیم سلطه‌اش بر بخش غربی قلمرو روم بود، مارکوس آنتونیوس با کِلئوپاترا، ملکۀ مصر، رابطه برقرار کرده، بیشتر وقت خود را در اسکندریه می‌گذراند. سنا به کِلئوپاترا اعلان جنگ داد (۳۱پ‌م). ناوگان اوکتاویانوس به فرماندهی آگریپا ناوگان مشترک آنتونیوس و کلئوپاترا را در آکتیوم، ساحل شمال‌غربی یونان، در ۳۱پ‌م نابود و اسکندریه را در ۳۰پ‌م فتح کرد؛ آنتونیوس و کلئوپاترا خودکشی کردند و اوکتاویانوس امپراتور تمام روم شد. دوران فرمانروایی اوگوستوس با شکوفایی معماری و ادبیات همراه بود. اوگوستوس مدعی بود رومی که او تحویل گرفت از آجر بود و اکنون‌ که آن را تحویل می‌دهد از مرمر است. ازجملۀ شخصیت‌های ادبی سرشناس زمانۀ او باید از لیوی، ویرژیل، هوراس، و اووید نام برد. در عصر اوگوستوس، مذهب سنّتی احیا و کیش «یولیوس خدایی» شکوفا شد. اوگوستوس در ولایات، به‌صورت غیررسمی خدا تلقّی می‌شد، اما پس از مرگش بود که رسماً به او لقب «اوگوستوسِ خدا» دادند‌.