تری پیتاکا
تِری‌پیتاکا (Tripitaka)
(در لغت به‌معنی «سبد سه‌گانه») متون شرعی آیین بودای تراوادا[۱]، متشکل از سه بخش: وینایا ـ پیتاکا[۲]، شامل مقررات جامعۀ رهبانی؛ سوترا ـ پیتاکا[۳]، مجموعه‌ای از متون حاوی تعالیم بودا؛ و اَبهی دهارما ـ پیتاکا[۴]، دربردارندۀ تألیفات فلسفی بودایی. متن‌ها در شوراهای سنگهه[۵] (جرگۀ راهبان) که اولین آن‌ها چند ماه پس از مرگ بودا تشکیل شد تثبیت شدند. یک راهب ارشد از جمعیتِ راهبان، که گاه تعدادشان به هزاران تن می‌رسید، پرسش‌هایی می‌کرد و آن‌ها پاسخ‌ها را از بخش‌های مربوط در متون از بر می‌خواندند. بدین‌سان تعلیمات بودا نزدیک به ۴۰۰ سال حفظ و سینه‌به‌سینه نقل شدند، تا این که در قرن ۱م راهبان تراوادا آن‌ها را به خط پالي[۶] تحریر کردند. وجه تسمیۀ تری‌پیتاکا احتمالاً این است که برای نگهداری برگ‌های نخلی که متون را روی آن‌ها می‌نوشتند از پیتاکا (سبد) استفاده می‌شد.