سیبلیوس ، یان (۱۸۶۵ـ۱۹۵۷)
سیبِلیوس، یان (۱۸۶۵ـ۱۹۵۷)(Sibelius, Jean)
| یان سیبِلیوس Jean Sibelius | |
|---|---|
| زادروز |
1865م |
| درگذشت | 1957م |
| ملیت | فنلاندی |
| شغل و تخصص اصلی | آهنگساز |
| سبک | کلاسیک |
| آثار | فینلاندیا (1900) |
| گروه مقاله | موسیقی |
| جوایز و افتخارات | دکترای افتخاری دانشگاه ییل |
آهنگساز فنلاندی. آثار او عبارت‌اند از پـوئـم سمفونیک‌های ملی‌گرایانه مانند آن ساگا[۱] (۱۸۹۳) و فینلاندیا[۲] (۱۹۰۰)، یک کنسرتوی ویولن (۱۹۰۴)، و هفت سمفونی. در ۱۹۴۰ بی‌مقدمه دست از آهنگ‌سازی برداشت و بقیۀ عمر را در انزوا به‌سر برد. سیبلیوس پسرِ یک جراح بود؛ تحصیلات قدیمی داشت و برای دنبال‌کردن حرفۀ وکالت وارد دانشگاه هلسینکی[۳] شد. هنگام تحصیل حقوق ترتیبی داد تا در دورۀ آموزشی ویژه‌ای زیرنظر مارتین وِگِلیوس[۴] در کنسرواتوار شرکت کند، و در ۱۸۸۵ رشتۀ حقوق را به کلّی رها کرد تا به کنسرواتوار بپیوندد. در ۱۸۸۹ کنسرواتوار را ترک کرد و اجرایی عمومی از یک کوآرتت زهی و یک سوییت برای ارکستر زهی خود را ترتیب داد. سیبلیوس ملی‌گرایی پرشور بود و به مطالعه و بررسی «کالِوالا[۵]» و سایر آثار ادبی فنلاند پرداخت تا آن‌ها را موضوع آثار خود سازد، و نخستین اثر او از این دست کوّلروو[۶] بود که در ۱۸۹۲ در هلسینکی به اجرا درآمد. با این اثر به موفقیت بزرگی دست یافت و احساسات عمومی را برای اعتراض به نفوذ بیگانگان، به‌خصوص روس‌ها، برانگیخت. این احساسات ملی‌گرایانه در ۱۸۹۹ با پوئم سمفونیک فینلاندیا شدت بیشتر گرفت و این اثر تبدیل به سرود ملی غیررسمی فنلاند شد. سمفونی اول او، که از چایکوفسکی[۷] تأثیر پذیرفته بود، در ۱۸۹۹ برای نخستین‌بار اجرا شد. سمفونی دوم در ۱۹۰۲ عرضه شد و اثری کاملاً شخصی بود، که در آن جمله‌های کوتاه، فرازهای پرحجمی از صدا می‌ساختند و ناگزیر به‌سوی فیناله‌ای پیروزمندانه حرکت می‌کردند. بسیاری از آثار او در آلمان منتشر شدند. شهرت او در انگلستان پس از اجرای سمفونی چهارم در جشنوارۀ بیرمنگام[۸] (۱۹۱۲) بسیار گسترده‌تر شد؛ این اثر که سال قبل ساخته شده بود، گویی مثالِ دیدگاهی است که سیبلیوس در ۱۹۰۷ به مالر گفته بود، که دلیل وجود یک سمفونی «منطق ژرفی است که پیوندی میان تمامی موتیف‌ها می‌آفریند». سمفونی بازنگری‌شدۀ پنجم (۱۹۱۵ـ۱۹۱۹)، ادامۀ تکامل همین آرمان است. سیبلیوس در ۱۹۱۴، رهبری نخستین اجرای اوکئانید‌ها[۹](دخترانِ اوکئانوس) را در نورفوک[۱۰]، کنتیکت[۱۱]، امریکا، برعهده‌گرفت و دانشگاه ییل[۱۲] به او دکترای افتخاری اعطا کرد. سمفونی هفتم (۱۹۲۴) حاصل فعالیت حرفه‌ای آهنگساز است، که پیش‌تررفتن از آن کار دشواری بود.