وزارت آموزش و پرورش
| وزارت آموزش و پرورش | |
|---|---|
| نام فارسی | وزارت آموزش و پرورش |
| نوع کاربری | وزارتخانه |
| سال تاسیس | 1274ق |
| موسس | علی‌قلی میرزا اعتضادالسلطنه |
| دفتر مرکزی(مقر) | تهران |
| علت تاسیس / تشکیل | تعلیم و تربیت همۀ افراد کشور و فراهم‌آوردن امکانات آموزشی با توجه به آخرین پیشرفت‌ها و دستاوردها در روش‌های تعلیم و تربیت و با درنظرگرفتن نیازهای آموزشی کشور |
وزارت آموزش و پرورش
وزارتخانه‌ای با هدف تعلیم و تربیت همۀ افراد کشور و فراهم‌آوردن امکانات آموزشی با توجه به آخرین پیشرفت‌ها و دستاوردها در روش‌های تعلیم و تربیت و با درنظرگرفتن نیازهای آموزشی کشور. سازمان‌های وابسته به این وزارتخانه عبارت‌اند از سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، سازمان نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس کشور، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، انجمن اولیا و مربیان ایران، و نهضت سوادآموزی. تأسیس وزارتخانۀ خاص علوم یا معارف که پایه‌گذار آن میرزا تقی‌خان امیرکبیر بود، در سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار به دست علی‌قلی میرزا اعتضادالسلطنه انجام شد که در ۱۲۷۴-۱۲۷۵ق رئیس دارالفنون و وزیر علوم شد. در واقع تأسیس دارالفنون نخستین گام در زمینۀ پذیرش مسئولیت آموزش و پرورش توسط دولت بود، اما آغاز دخالت دولت در امر تعلیم و تربیت به‌طور دقیق و منظم، بعد از مشروطیت و تدوین قوانین تشکیلاتی فرهنگ، قانون اساسی معارف و قانون شورای عالی معارف است. در ۱۳۲۸ «قانون اداری وزارت معارف» تصویب و به‌موجب آن «وزارتخانۀ علوم و معارف» تأسیس شد و آموزش و پرورش کشور را با ریاست یک وزیر، از ابتدایی تا عالی زیر نظر گرفت. وزیر فرهنگ عضو هیئت دولت بود و در برابر نخست‌وزیر، مجلس سنا و شورا مسئولیت داشت. در دورۀ پهلوی بارها برنامه و نظام آموزشی، سازمان مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها دستخوش تغییرهایی شد. بین سال‌های ۱۳۴۰ـ۱۳۴۵ نام وزارتخانه از وزارت فرهنگ به وزارت آموزش و پرورش تغییر کرد. نیز در ۱۳۴۵ دگرگونی مهمی در نظام آموزش و پرورش پدید آمد؛ آموزش و پرورش پیش از دانشگاه به سه دورۀ ابتدایی، راهنمایی تحصیلی و متوسطه تقسیم شد که تا به امروز ادامه دارد. هم‌اکنون مهم‌ترین وظایف وزارت آموزش و پرورش عبارت‌اند از تأسیس و تجهیز آموزشگاه‌ها و تهیه و تنظیم مقررات آموزشی برای آموزش‌های عمومی تا سطح پایان دورۀ متوسطه؛ تأسیس و تجهیز مدارس عالی با موافقت وزارت فرهنگ و آموزش عالی؛ تهیه و تنظیم طرح‌های سوادآموزی بزرگسالان و اجرای برنامه‌های مربوط و همکاری با نهضت سوادآموزی؛ تعیین ارزش و اعتبار گواهینامه‌های تحصیلی داخلی و خارجی تا سطح متوسطه، و همچنین مدارس عالی تحت نظارت آن وزارتخانه؛ جلب همکاری مؤسسه‌های آموزشی بین‌المللی و مؤسسه‌های داخلی در مسائل مربوط؛ صدور مجوز تأسیس مدارس غیرانتفاعی و نظارت بر آن‌ها، و بالاخره تهیه و تدوین و چاپ کتاب‌های درسی و کمک‌آموزشی برای کلیۀ مقاطع تحصیلی.