فارنهایت، گابریل (۱۶۸۶ـ۱۷۳۶)
فارِنْهایت، گابْریِل (۱۶۸۶ـ۱۷۳۶)(Fahrenheit, Gabriel)
فیزیک‌دان لهستانی‌تبار هلندی. در ۱۷۲۴، نخستین دماسنج[۱] دقیق را اختراع کرد و مقیاس دمای فارنهایت را بنیان گذاشت. فارنهایت با استفاده از دماسنج خود توانست نقاط جوش مایعات را اندازه‌گیری کند و دریابد که نقطۀ جوش با تغییر فشار جوّ تغییر می‌کند. در دانتزیگ (گدانسک)[۲] زاده شد. از ۱۷۰۱، در آمستردام به یادگیری طرز ساخت سنجش‌افزارهای علمی پرداخت، و به‌منظور دیدار با دانشمندان، دَه سال از عمرش را صرف گشت و گذار در اروپا کرد. در ۱۷۱۷، در آمستردام به ابزارسازی مشغول شد و بقیۀ عمرش را در هلند گذراند. اولین دماسنج‌های فارنهایت، مانند دماسنجی که اخترشناس دانمارکی، اوله رومر[۳] در ۱۷۰۱ طراحی کرده بود، متشکل از ستونی از الکل بود که مستقیماً منبسط و منقبض می‌شد. سپس، از جیوه به‌‌جای الکل استفاده کرد، زیرا هر‌چند آهنگ انبساط جیوه کمتر از الکل بود، ثبات بیشتری داشت. به‌علاوه، جیوه نسبت به‌الکل در گسترۀ دمایی وسیع‌تری کاربرد دارد. فارنهایت برای افزایش حساسیت دماسنج اختراعی‌اش، مقیاس رومر را چنان گسترش داد که در آن، دمای بدن ۹۰ درجه، و دمای مخلوط یخ و نمک صفر درجه شد. با این مقیاس دما، نقطۀ انجماد آب ۳۰ درجه می‌شد. فارنهایت بعدها مقیاس دمای خود را چنان تنطیم کرد که دمای بدن در آن دیگر نقطۀ ثابتی در‌نظر گرفته نمی‌شد، ولی نقطۀ جوش آب برابر ۲۱۲ درجه و نقطه انجماد آن برابر ۳۲ درجه بود. این مقیاسی است که امروزه نیز در برخی از کشورها به‌کار می‌رود.