شالوده گرایی
شالودهگرایی (foundationalism)
در شناخت‌شناسی[۱]، اعتقاد به این‌که معرفت باید ساختاری استوار بر شالوده‌های بنیان‌های مطمئن و یقینی داشته باشد. این شالوده‌ها در ترکیبی از تجربه و عقل یافت می‌شوند و مکاتب مختلف تجربه‌گرا[۲] و عقل‌گرا[۳] بر نقش یکی در مقابل دیگری تأکید می‌کنند. شالودهگرایی به رواقیان[۴] دورۀ باستان بازمی‌گردد و در دورۀ جدید با نام دکارت[۵] همبسته است که شالودۀ شناخت را در تصورات روشن و متمایز عقل می‌دانست. رقیب اصلی این دیدگاه انسجام‌گرایی[۶] است که طبق آن دستگاهی از قضایا را می‌توان بدون بنیانی یقینی و فقط با برخورداری از انسجام و سازگاری درونی آن‌ها شناخت؛ همانند جدولی از کلمات متقاطع که حتی هنگامی که هر پاسخ در وجه فردی خود غیریقینی باشد، باز هم حل کل آن را صحیح می‌دانیم.