سالک، جوناس (۱۹۱۴ـ۱۹۹۵)

سالْک، جوناس (۱۹۱۴ـ۱۹۹۵)(Salk, Jonas)

سالْک، جوناس

پزشک و میکروب‌شناس امریکایی. در ۱۹۵۴، نخستین واکسن برضد فلج‌ اطفال را ساخت که باعث ریشه‌کنی این بیماری در کشورهای صنعتی شد. از ۱۹۶۳ تا ۱۹۷۵، مدیر مؤسسۀ تحقیقات زیست‌شناختی سالک، در دانشگاه کالیفرنیای سان دیه‌گو، بود. سالک در نیویورک زاده شد و در دانشگاه نیویورک درس خواند. عضو شورای پژوهش‌های ملی بود و از ۱۹۴۲ تا ۱۹۴۵، در دانشکدۀ بهداشت عمومی دانشگاه میشیگان کار می‌کرد. از ۱۹۴۶ تا ۱۹۵۷، استادیار همه‌گیرشناسی و از ۱۹۴۷ تا ۱۹۴۹، رئیس آزمایشگاه پژوهش‌های ویروسی دانشکدۀ پزشکی دانشگاه پیتسبرگ بود. از ۱۹۴۹ تا ۱۹۵۴، استاد پژوهشی باکتری‌شناسی شد و از ۱۹۵۴، استاد طب پیشگیری بود. او به‌‌دنبال راهی بود که قدرت بیماری‌زایی ویروس فلج اطفال را ازبین ببرد، اما قدرت پادتن‌زایی آن را در بدن انسان حفظ کند. به همین سبب، از نخاع بسیاری از مبتلایان به فلج اطفال نمونه‌هایی تهیه کرد و ویروس را در محیط کشت یاخته‌ای زنده کِشت داد و سپس، با استفاده از فرمالدئید (متانول) ویروس را غیر فعال کرد. در ۱۹۵۲، او واکسنی ساخت که برضد هر سه نوع ویروس فلج اطفال شایع در امریکا فعال بود. او ابتدا این واکسن را روی میمون و بعداً روی فرزندان خود آزمود. در بسیج عمومی ۱۹۵۵، برخی از واکسن‌ها بدون احتیاط‌های لازم تهیه شدند. کارآزمایی‌های بالینی از این واکسن‌ها باعث ابتلای حدود ۲۰۰ کودک به فلج اطفال و مرگ یازده کودک شد. بعدها نظارت‌های دقیق مانع از بروز چنین فجایعی شد.

 

---