روکوکو
روکوکو (rococo)
جنبشی در هنر و معماری اروپای قرن ۱۸، بهویژه در فرانسه، که بهسبُکی، ظرافت، ملایمت، و دلانگیزیِ تزیینی گرایش داشت. اصطلاح روکوکو برگرفته از واژۀ فرانسوی روکای[۱] (بهمعنای سنگ یا صدفکاری است). شیوهای است ظریف در تزیین داخلی، براساس منحنیهای Sشکل و فرمهای طومارمانند که در واکنش به فضای رسمیِ سنگینِ دربار لوئی چهاردهم پدید آمد. روکوکو در نقاشی، شیوۀ منحصربهفرد خود را پروراند که در کار هنرمندانی همچون ژان ـ آنتوان واتو[۲] و فرانسوا بوشه[۳] تجلّی یافته است. چینیهای سِور[۴] نیز به این سبک تعلق دارند. در دهۀ ۱۷۳۰، روکوکو سراسرِِ اروپا را فراگرفت، و بهویژه در کلیساها و کاخهای جنوب آلمان و اتریش خودنمایی کرد. مبلمان چیپِندیل[۵] نمونۀ انگلیسیِ سبک روکوکوی فرانسوی است. استفاده از تزیینات خیالانگیز و جزئیات طبیعتگرایانه[۶]، از دیگر ویژگیهای روکوکو است. معماری بنا و طراحی داخلی کوشک آمالیینبور[۷] در نومفنبورگ[۸]، حوالی مونیخ در آلمان، و کوشک هتل دو سوبیز[۹] در پاریس از نمونههای گزیدۀ این شیوهاند. فراگونار[۱۰] و بوشه، برای هتلهایی (منازل شهری اعیانی) در پاریس، لوحههایی تزیینی در شیوۀ روکوکو کشیدند. در موسیقی، سبکی بسیار مفصل و تزیینی است. این سبک ابتدا با موسیقی فرانسوا کوپرَن[۱۱] پیوند داشت و تا دوران موتسارت، هایدن[۱۲]، و کارل فیلیپ امانوئل باخ[۱۳] در بسیاری از آثار موسیقایی بهکار میرفت. در نیمۀ دوم قرن ۱۸ نئوکلاسیسیسم[۱۴] جانشین روکوکو شد.