گوبیند سینگ
گوبینْد سینگ (۱۶۶۶ـ۱۷۰۸)(Gobind Singh)
| گوبیند سینگ Gobind Singh | |
|---|---|
| زادروز |
۱۶۶۶م |
| درگذشت | ۱۷۰۸م |
| ملیت | هندی |
| شغل و تخصص اصلی | پیشوای دینی |
| گروه مقاله | ادیان و فرقه های غیراسلام |
(نام اصلی: گوبیند رای[۱]) پیشوای دینی هند، دهمین و آخرین گورو[۲]ی آیین سیک[۳] (۱۶۷۵ـ۱۷۰۸) و مؤسس جامعۀ سیک خالصه[۴]. به درخواست او پس از مرگش گورو گرنته صاحب[۵]، کتاب مقدس سیک‌ها، جای سلسلۀ گوروها را به‌‌عنوان معلم و مرشد جامعۀ سیک گرفت. در دورۀ سرکوب سیک‌ها، گوبیند سینگ از کسانی که آمادۀ فدا‌کردن جان خود در راه دینشان بودند خواست که به او بپیوندند. پنج نفر نخست را که آماده نثار جان خود شدند «پنج پیاره[۶]» (پنج مؤمن وفادار[۷]) نامید و به‌نام نخستین اعضای خالصه تعمید داد. او بود که نخستین‌بار مردان سیک را «سینگ[۸]» (شیر) و زنان سیک را «کائور[۹]» (شهدخت) نامید. گوبیند رای پس از آن که پدرش تِگه بهادر[۱۰] به‌سبب امتناع از گرویدن به اسلام کشته شد، در ۹سالگی به مقام گورویی رسید. سلحشوری ورزیده و نویسنده‌ای اندیشمند بار آمد و زود پی برد که سیک‌ها برای نگهداری دینشان از تعرضّات اورنگ‌زیب[۱۱]، امپراتور مسلمان مغول، ناچار به جنگیدن‌اند. «خالصه» به مثابۀ فرقه‌ای نظامی در ۱۶۹۹ در عید «بایساکهی ملا[۱۲]»، عید سال نو سیک‌ها، تأسیس شد. گوبیند رای در برابر جمعیت بزرگی «خَندا» یا شمشیر دودمش را کشید و اعلام کرد «هر که آمادۀ مردن در راه دین و گوروی خویش است قدم پیش بگذارد و سرش را به شمشیر من بسپارد!» دایا رام[۱۳] از میان جمعیتِ بهت‌زده بیرون آمد و از دنبال گورو وارد خیمه‌اش شد. لحظه‌ای بعد گوبیند رای با شمشیر خون‌چکان بیرون آمد و بار دیگر سخنش را تکرار کرد. بر روی هم پنج مرد قدم پیش نهادند و خود را آمادۀ جان‌دادن برای دینشان اعلام کردند. جمعیت در سکوتی بهت‌زده انتظار می‌کشید و سرانجام هر پنج مرد، زنده، با گورو از خیمه خارج شدند. این تدبیر و ترفند، آزمون ایمان و وفاداری آنان بود و سرمشقی برای همۀ جامعۀ سیک که راه پاسداری از دین را به آنان نشان می‌داد. مردان به «پنج پیاره» (پنج مؤمن وفادار) مشهور شدند. گورو با تقدیم «اَمریت[۱۴]» (آب شیرین‌شده) که با «خندا» آن را هم زده بود آنان را تعمید داد و به عضویت «خالصه» (خالصان) درآمدند. سپس پنج پیاره او را تعمید دادند و گوبیند سینگ شد. آن روز هزاران سیک با شوق اتحاد و برادری و با امید پایداری در برابر حکومت‌های ستمگر و نگهداری از دین خود در صلح و آزادی تعمید شدند و آمادگی خویش را برای جنگیدن در راه این هدف اعلام کردند. از آن پس اعضای عهدبستۀ خالصه پنج ککا (پنج کاف)[۱۵] را نشانۀ ایمان[۱۶] خود قرار دادند. گوبیند سینگ رهبر نیرومند سیک‌ها باقی ماند و برای حل اختلافات سیاسی، هرجا که امکان‌پذیر بود، با مقامات به گفت‌وگو پرداخت و از آنان پشتیبانی کرد. او پیش از مرگش کتاب آدی گرنته[۱۷] را گوروی نهایی اعلام کرد و زنجیرۀ انسان‌های گورو را پایان بخشید. به گفتۀ او این کتاب که سپس گورو گرنته صاحب نام گرفت، همۀ رهنمودهای لازم را برای جامعۀ سیک دربر داشت. گوبیند سینگ را مسلمانی به‌قتل رساند.