آزادبانو
آزادبانو ( ـ ۱۱ق)
از نخستین زنان مسلمان ایرانی. همسر شَهْر بن باذان و دختر عموی فیروز دیلمی بود. در ۱۱ق اَسْوَد عَنَسی پس از ادعای نبوت به صَنْعا حمله کرد و شَهْر و پدرزنش را به‌قتل رساند و به قهر با آزاد ازدواج کرد. پیامبر (ص)، پس از اطلاع از فتنۀ اَسْوَد، حکم قتلش را داد. فیروز دیلمی با مباشرت و راهنمایی آزاد او را به‌قتل رساند. برخی منابع نام آزاد را «مرزبان» نوشته‌اند.