آسیای بادی
آسیای بادی
آسیایی دارای پره یا بادبان‌هایی که با نیروی باد می‌چرخند و دستگاهی را برای آردکردن غلات یا تلمبه‌کردن آب به‌کار می‌اندازند. اختراع و ساخت آسیای بادی را در حدود ۱۰۰۰ سال پیش به ساکنان سیستان نسبت می‌دهند. بنابر نوشتۀ مورخان آن روزگار آسیای بادی از طریق ایران و از راه افغانستان، هندوچین به اسپانیا، فرانسه و پرتغال رفت، البته در ساخت آسیاهای بادی در کشورهای اروپایی تغییراتی ایجاد شد. ساخت آسیاهای بادی، سیستان را که انبار غله کشور بود به سرزمین آسیاهای بادی مشهور ساخت. این آسیاها با استفاده از قدرت باد آب را از رودخانه بالا می‌کشیدند و زمین‌های کشاورزی را آبیاری می‌کردند. در ۸۰۰متری قلعه مچی در ناحیه حوضدار در جنوب غربی شهرستان زابل بقایایی از آسیا بادی پابرجاست که آثار تزیینات خشتی، دیوار و نمای خارجی آن قدمت و کهنسالی، هویت اصلی تاریخی آن را بیان می‌دارد. در قرن ۱۲م، اروپاییان نخستین‌بار در آلمان و هلند از آسیای بادی استفاده کردند. انواع اصلی آسیای بادی سنتی عبارت‌اند از آسیای دیرکی که با تغییر جهت وزش باد حول دیرکی می‌چرخد، و آسیای برجی که بر فراز آن برجکی چرخان تعبیه کرده‌اند. این آسیا معمولاً پرۀ مخصوصی دارد که همواره بادبان‌ها یا پره‌های آسیا را در مسیر وزش باد قرار می‌دهد. در امریکا، نخست مهاجران از آسیای بادی استفاده می‌کردند. بعدها، نوع سبک‌تر آن را با پره‌های فولادی متکی به تیر فولادی طویلی می‌ساختند که در مزارع به‌کار می‌رفت.