ایمنی هسته ای
ایمنی هسته‌ای (nuclear safety)
اقداماتی برای اجتناب از بروز سوانح در هنگام فعالیت رآکتورهای هسته‌ای و هنگام تولید و انهدام جنگ‌افزارها و ضایعات هسته‌ای[۱]. در هیچ‌یک از روش‌های گوناگون دفع و انهدام پسماندها و جنگ‌افزارهای هسته‌ای تضمینی برای ایمنی وجود ندارد. ایمنی هسته‌ای یکی از مباحث جنجال‌بر‌انگیز است، زیرا دولت‌ها متوجه خطرهای تابش اتمی[۲] و بیماری‌های ناشی از تابش[۳] نیستند. سوانح هسته‌ای[۴] در این نواحی اتفاق افتاده‌اند: ۱. ویندسْکِیل[۵] (سِلافیلد[۶] فعلی) واقع در کامبریای انگلستان. در ۱۹۵۷، آتش‌سوزی موجب نابودی بخش مرکزی یک رآکتور شد و مقادیر فراوانی مواد پرتوزا در جوّ رها کرد؛ ۲. کَشتی تایکانِدروگا[۷]، در ۱۳۰کیلومتری سواحل ژاپن. در ۱۹۶۵، یک جت بمب‌افکن یک‌موتورۀ نیروی دریایی امریکا روی عرشۀ این کشتی سقوط کرد و آن را به عمق ۴,۹۰۰متری آب فرو برد. این هواپیما یک بمب هیدروژنی یک مگاتنی[۸] حمل می‌کرد. در ۱۹۸۹، از این سانحه پرده برداشته شد؛ ۳. تری مایل آیلند[۹]، واقع در هریسبرگ پنسیلوانیا، ایالات متحدۀ امریکا. در ۱۹۷۹، ترکیبی از نقص‌های مکانیکی و برقی و نیز خطای متصدی، سبب شد که از یک رآکتور آب تحت فشار[۱۰] مادۀ پرتوزا[۱۱] نشت کند؛ ۴. چرچ راک[۱۲]، واقع در نیومکزیکوی ایالات متحدۀ امریکا. در ژوئیۀ ۱۹۷۹، ۳۸۰میلیون لیتر آب پرتوزای آلوده به اورانیوم به رودخانۀ ریو پورکو[۱۳] نشت کرد و سبب شد که آب این رودخانه ۶,۵۰۰ برابر بیش از استانداردهای ایمنی برای آب آشامیدنی پرتوزا شود؛ ۵. چرنوبیل[۱۴] اوکراین. در آوریل ۱۹۸۶، داغ‌شدن بیش از حد یک رآکتور آب جوشان، که یکی از بزرگ‌ترین رآکتورهای اروپا بود، موجب انفجار و نشت مواد شد. ابرهای حاصل از مواد پرتوزا تا بریتانیا انتشار یافتند. در این انفجار ۳۱ نفر کشته شدند و فروریزۀ پرتوزا هزاران کیلومتر مربع زمین را آلوده کرد. تا ژوئن ۱۹۹۲، تعداد کودکان مبتلا به سرطان تیروئید در اوکراین و روسیۀ سفید به هفت برابر تعداد این بیماران پیش از سانحه رسید، بروز سرطان خون (لوسمی)[۱۵] روبه فزونی نهاد، و بنابر برآوردها، بیش از ۶هزار نفر درنتیجۀ این سانحه درگذشتند؛ ۶. تومسک، واقع در سیبری روسیه. در آوریل ۱۹۹۳، در یک کارخانۀ بازفرآوری[۱۶] اورانیوم، یک مخزن منفجر شد و ابری از ذرات پرتوزا را به هوا گسیل کرد؛ ۷. در ۱۹۹۰، تحقیقی علمی از افزایش خطر ابتلا به سرطان خون نزد کودکانی پرده برداشت که پدرانشان بین ۱۹۵۰ و ۱۹۸۵ در سلافیلد کار می‌کردند. سلافیلد بزرگ‌ترین مرکز تخلیۀ پسماند پرتوزا در جهان است.