لیکی، لوییس (۱۹۰۳ـ۱۹۷۲)
لیکی، لوئیس (۱۹۰۳ـ۱۹۷۲)(Leakey, Louis)
باستان‌شناس، انسان‌شناس و دیرین‌شناس امریکایی‌تبار کنیایی. با همکاری همسرش مری لیکی[۱] سنگ‌واره‌های جانوران منقرض‌شده را در درۀ اولدووایی[۲] گُرج، در تانزانیا، و همچنین سنگواره‌هایی از انسان‌های اولیه را کشف کرد. نظریۀ لیکی دربارۀ این که اصل انسان از افریقا است، با افکار معاصرانش مغایرت داشت. لیکی در کابه‌ته[۳]، کِنیا، زاده شد و در انگلستان در دانشگاه کَیمبریج تحصیل کرد. به چند اکتشاف باستان‌شناسی در شرق افریقا رفت (۱۹۲۶ـ۱۹۳۷). ریاست موزۀ کورندون[۴]، نایروبی، کنیا را برعهده داشت (۱۹۴۵ـ۱۹۶۱)، و از اعضای هیئت مؤسس پارک‌ها و مناطق حفاظت شدۀ ملی کنیا بود. مرکز پیش از تاریخ و دیرین‌شناسی موزۀ ملی را بنیاد نهاد (۱۹۶۱). لیکی حفاری‌های درّۀ اولدووای را (۱۹۳۱) آغاز کرد. به‌اتفاق مِری لیکی، محلی را در درۀ ریفت[۵] از دورۀ فرهنگ آشولی[۶] کشف کرد که قدمت آن حدود ۱.۵میلیون تا ۱۵۰هزار سال قبل بود. این زوج، همچنین بقایای میمون‌های ۲۰میلیون ساله را در جزیره‌ای در دریاچۀ ویکتوریا یافتند. در ۱۹۶۰ بقایای انسان ماهر (هومو هابیلیس)[۷]، از ۱.۷ میلیون سال قبل، و جمجمۀ انسان راست‌قامت (هومو ارکتوس)[۸] را کشف کردند که لیکی معتقد بود روی خط سیر مستقیم تکاملی انسان اندیشمند (هومو ساپینس)[۹] یا بشر امروزی، قرار دارد. در فورت تِرنان[۱۰]، کنیا، آرواره‌های دیگری از نخستیان اولیه را کشف کرد (۱۹۶۱) که ۱۴میلیون سال قدمت داشت. برخی از کتاب‌های او عبارت‌اند ازافریقای عصر حجر[۱۱] (۱۹۳۶) و افریقایی سفید[۱۲] (۱۹۳۷).