آلاله
آلالِه (Ranunculus)
گروهی از گیاهان علفی، با ۲۵۰ گونه از جنس Ranunculus، تیرۀ آلاله[۱]، شامل گونه‌های علفزاری، جنگلی، کوهستانی، باتلاقی، و آبزی. گونه‌های آلاله عمدتاً در نواحی معتدل شمالی یافت می‌شوند و عبارت‌اند از انواع آلالۀ تکمه‌دار[۲]، آلالۀ پنجه‌کلاغی[۳] و آلالۀ نیزه‌ای[۴]. گونه‌های باتلاقی و خشکی‌زی غالباً دارای گل‌هایی با پنج گلبرگ زردرنگ‌اند. برخی از گونه‌های زراعی گل‌های سفید، صورتی یا قرمز دارند. برگ‌های این گیاهان غالباً چندبخشی‌اند، اما برخی گونه‌ها، مانند آلاله‌های نیزه‌ای کوچک و بزرگ[۵]، برگ‌هایی نوک‌تیز و باریک دارند. معمول‌ترین انواع این گونه در ایران عبارت‌اند از آلالۀ ایرانی (R. asiaticus)، آلالۀ البرزی (R.elbursensis) و آلالۀ پیازدار (R. bulbosus) با ساقه‌هایی کوتاه و برجسته که حاوی ذخایر غذایی‌اند. گیاه آلالۀ آبی[۶] گل‌های سفیدی دارد. برگ‌های غوطه‌ور آن‌ها مانند پرند و برگ‌های شناورشان لپک‌های پهنی دارند. گیاه گاهی فقط دارای یکی از این دو نوع برگ است. از جنس (Ranunculus) پنجاه‌وپنج گونه گیاه علفی یک‌ساله و چند ساله در ایران می‌روید که حداقل نوزده گونه، بومی و انحصاری ایران‌اند.