ولگا
لْگا (Volga)
(نام باستانی: را[۱]) طولانی‌ترین رود اروپا، به طول ۳,۶۸۵ کیلومتر. کل آن در سرزمین فدراسیون روسیه قرار دارد و ۳,۵۴۰ کیلومتر آن قابل کشتی‌رانی است. از فلات والدای[۲]، در شمال غربی مسکو، سرچشمه می‌گیرد و در ۸۸کیلومتری جنوب شهر آستراخان[۳] وارد دریای خزر[۴] می‌شود. حوضۀ[۵] ولگا بیشتر بخش‌های مرکزی و شرقی روسیۀ اروپایی[۶] را آبیاری می‌کند و مجموع وسعت حوضۀ آبریز آن ۱,۳۶۰,۰۰۰ کیلومتر مربع است. ولگا از سرچشمه‌اش، مسیر جنوب شرقی را تا قازان[۷] در پیش می‌گیرد، سپس با چرخشی بزرگ در نزدیکی کوی‌بیشف[۸] در جهت جنوب جریان می‌یابد و وارد دلتایی پهناور، به عرض حدود ۱۲۰ کیلومتر، در ساحل شمال غربی دریای خزر می‌شود. این رود در بیشتر طول مسیرش، دارای کرانۀ چپ کم‌ارتفاع و کرانۀ راست مرتفع، به‌ویژه بین نیژنی‌ـ‌نووگورود[۹] و ولگاگراد[۱۰]، است. ولگا ۲۰۰ روز از سال یخ نمی‌بندد، که این زمان نزدیک آستراخان به ۲۶۰ روز می‌رسد؛ از آن‌جایی که رود مزبور عمدتاً با برف آب شده تغذیه می‌شود، در بهار سیلابی است. ریزابه‌های اصلی آن عبارت‌اند از کاما[۱۱] در کرانۀ چپ و آکا[۱۲] در کرانۀ راست، که هر کدام آن‌ها از راین طولانی‌تر‌ند. ولگا تقریباً از تمامی نواحی جلگۀ روسیه، از مناطق جنگلی گرفته تا مناطق نیمه‌صحرایی، در پایین ولگاگراد، می‌گذرد. در حوضۀ این رود دو ناحیۀ صنعتی مهم کشور قرار دارند: ناحیۀ مسکو، بین ولگا و رود آکا، و کوه‌های اورال[۱۳] در حوضۀ رود کاما. در امتداد مسیر آن ذخایر سرشار نفت، گاز طبیعی، شیل نفتی[۱۴]، نمک، و زغال‌سنگ قرار دارد. ولگا و ریزابه‌های آن ۲/۳ همۀ کالاها و بیش از نیمی از مسافران را در شبکۀ آبراهی داخلی فدراسیون روسیه جا‌به‌جا می‌کنند. کالاهای اصلی که از طریق ولگا جا‌به‌جا می‌شوند، عبارت‌اند از الوار، نفت، مصالح ساختمانی، غلات و نمک. بندرهای اصلی رود مزبور عبارت‌اند از تور[۱۵]، یاروسلاول[۱۶]، نیژنی نووگورود، قازان، سامارا[۱۷]، ولگاگراد، ساراتوف[۱۸]، و آستراخان. این شهرهای صنعتی در جایی قرار دارند که راه‌آهن از رود می‌گذرد. آبراه‌های مصنوعی، ولگا را به دریای بالتیک[۱۹] و دریای سفید[۲۰] (← ولگا_ـ_بالتیک،_آبراه[۲۱])، دون[۲۲] (← ولگا_ـ_دون،_آبراه[۲۳])، و مسکو (← مسکو،_آبراه[۲۴]) متصل کرده‌اند. کوی‌بیشف، ولگاگراد، ساراتوف، و سایر سدهای رود ولگا، آن را به یکی از منابع اصلی تأمین برق کشور تبدیل کرده‌اند، در حالی‌که سدهای بلند، رود را به رشته‌ای از دریاچه‌های مصنوعی (← ریبینسک[۲۵]،_مخزن_آب) تغییر داده‌اند. برنامه گستردۀ سدسازی و آلودگی با زباله‌های صنعتی به اکوسیستم ولگا ضرر رسانده است. ذخایر ماهی آن به‌شدت کاهش یافته است، و نیز تبخیر روز افزون از سطح وسیع آب در دریاچه‌ها، از تغذیۀ آب دریای خزر کاسته است؛ برای جبران آن، بخشی از آب‌های رودهای ویچگدا[۲۶] و پچورا[۲۷] در شمال شرقی روسیۀ اروپایی به‌سمت حوضۀ ولگا منحرف شده‌اند. در قرون وسطا، ولگا بخشی از راه مهم تجاری را از اروپای شمالی تا آسیای مرکزی تشکیل می‌داد که پیشتازان آن وایکینگ[۲۸]ها بودند. گروهی از بلغارها (ح ۴۵۴ـ۱۲۳۶م)، خزرها[۲۹] (ح ۶۳۰م)، و مغول‌ها (۱۲۵۱ـ۱۵۵۲م) در کرانه‌های آن دولت‌هایی تشکیل داده‌اند.
- ↑ Rha
- ↑ Valdai
- ↑ Astrakhan
- ↑ Caspian Sea
- ↑ basin
- ↑ European Russia
- ↑ Kazan
- ↑ Kuibyshev
- ↑ Nizhniy-Novgorod
- ↑ Volgograd
- ↑ Kama
- ↑ Oka
- ↑ Urals
- ↑ oil shale
- ↑ Tver
- ↑ Yaroslavl
- ↑ Samara
- ↑ Saratov
- ↑ Baltic Sea
- ↑ White Sea
- ↑ Volga-Baltic Waterway
- ↑ Don
- ↑ Volga-Don Canal
- ↑ Moscow Canal
- ↑ Rybinsk
- ↑ Vychegda
- ↑ Pechora
- ↑ Viking
- ↑ Khazars