ارتباطات راه دور
اِرتِباطات راه دور (telecommunications)
برقراری ارتباط بین فواصل طولانی، معمولاً با وسایل الکترونیکی. ارتباط صوتی راه دور از ۱۸۷۶ و با پیش‌گامی دانشمند اسکاتلندی، اَلگزاندر گراهام بل[۱]، و اختراع تلفن آغاز شد. اکنون برقراری ارتباط تلفنی بین‌المللی از طریق کابل تلفن[۲] یا ماهواره[۳] یا شبکه‌های میکروویو[۴]، با امکان بیش از ۱۰۰هزار مکالمۀ هم‌زمان و برقراری چندین کانال تلویزیونی ماهواره‌ای امکان‌پذیر است.
تاریخچه. نخستین سیستم‌های مکانیکی ارتباط راه دور سمافور[۵] و هلیوگراف یا تلگراف نوری[۶] بود که در آن از بازتاب نور خورشید استفاده می‌کردند. این سیستم‌ها در اواسط قرن ۱۹ اختراع شدند، اما پیش‌درآمد عصر ارتباط راه دور را باید تلگراف برقی[۷] دانست. نخستین دستگاه تلگراف کارآمد را ویلیام کوک[۸] و چارلز ویتستون[۹] در بریتانیا اختراع کردند (۱۸۳۷). شرکت‌های راه‌آهن از این اختراع بهره بردند. در ایالات متحده امریکا، ساموئل مورس[۱۰] رمزی برای ارسال سیگنال اختراع کرد که به الفبای مورس[۱۱] شهرت یافت و هنوز هم از آن استفاده می‌کنند. اختراع دیگر او دستگاه تلگراف ثبات[۱۲] بود که برای نخستین‌بار در ۱۸۵۱، بین فرانسه و انگلستان کاربرد تجاری پیدا کرد. بعد از آن‌که هاینریش هرتز[۱۳]، فیزیک‌دان آلمانی، امواج الکترومغناطیسی[۱۴] را کشف کرد، گولئیلمو مارکونیِ[۱۵] ایتالیایی نوعی تلگراف بی‌سیم[۱۶] اختراع کرد که پیش‌درآمد ساخت رادیو[۱۷] بود. مارکونی در ۱۸۹۹ بین انگلستان و فرانسه، و در ۱۹۰۱، بین دو سوی اقیانوس اطلس ارتباط بی‌سیم برقرار کرد. در سیستم‌های مدرن تلگراف، از دستگاه‌های تله‌پرینتر (دورچاپگر)[۱۸] برای ارسال پیام‌های رمزگذاری‌شده در طول خطوط ارتباطی استفاده می‌کنند. دستگاه‌های تلگراف امروزی ماشین‌هایی‌اند که با صفحه‌کلید[۱۹] کار می‌کنند و رمز پنج رقمی باودات[۲۰] را انتقال می‌دهند. تله‌پرینتر دریافت‌کننده به صورت خودکار پیام را چاپ می‌کند. نسخۀ مدرن تلگراف پست الکترونیکی[۲۱] است که در آن پیام به شیوۀ الکترونیکی و از طریق شبکه‌های ارتباطی، مانند اینترنت، از یک رایانه به رایانه دیگر فرستاده می‌شود.
ماهواره‌های مخابراتی. روش اصلی انتقال مکالمات راه دور در خشکی، استفاده از امواج میکروویو است. عیب اصلی ارتباط صوتی راه دور از این طریق آن است که انتقال فقط به خط مستقیم و از دکلی به دکل دیگر امکان‌پذیر است. این روش در دریا کارآیی ندارد. آرتور سی کلارک[۲۲]، نویسندۀ داستان‌های علمی ـ تخیلی، در ۱۹۴۵ برای این مشکل راه حلی عرضه کرد. او پیشنهاد کرد سیستمی از ماهواره‌های مخابراتی[۲۳] در مداری به شعاع ۳۵,۹۰۰ کیلومتر بر فراز خط استوا ایجاد شود و این ماهواره‌ها دقیقاً هرساعت یک‌بار زمین را دور بزنند. بنابراین، همواره به نظر می‌رسد که در آسمان ثابت‌اند. اکنون چنین سیستمی در حال کار است و اینتل‌ست[۲۴] از آن بهره‌برداری می‌کند. این ماهواره‌ها را ماهواره‌های زمین‌ایستا (سینکوم)[۲۵] می‌نامند. نخستین ماهواره، سینکوم ۲، در ژوئیۀ ۱۹۶۳ از پایگاه کیپ کاناورال[۲۶] با موفقیت به فضا پرتاب شد. اکنون بسیاری از این ماهواره‌ها در فضا در حال گردش به دور زمین‌اند و روی ناحیه‌هایی با حجم تبادل پیام بسیار، مانند اقیانوس اطلس، اقیانوس هند، و اقیانوس آرام، متمرکزند. ارتباطات تلفنی، تلگرافی، و تلویزیونی هم‌زمان با امواج رادیویی فرکانس بالا[۲۷] برقرار می‌شود. این امواج را آنتن‌های بشقابی[۲۸] بزرگ یا ایستگاه‌های زمینی به ماهواره‌های مرتبط با شبکۀ بین‌المللی می‌فرستند.
شبکۀ دیجیتال خدمات یکپارچه. شبکۀ ديجيتال خدمات يکپارچه[۲۹] (آی‌اِس‌دی‌اِن) برقراری ارتباط از طریق تلفن تصویری[۳۰] و نمابر[۳۱] را با کیفیت بالا امکان‌پذیر می‌کند. نخستین مرکز بزرگ‌مقیاس از این دست در ژاپن آغاز به کار کرد (۱۹۸۸). در این سیستم، داده‌های صوتی و تصویری به سیگنال‌های دیجیتال[۳۲] تبدیل و از طریق خط انتقالی منفردی ارسال می‌شوند. کابل‌های فیبر نوری[۳۳] جایگزین مناسبی برای کابل‌های مسی تلفن‌اند. در این کابل‌ها، سیگنال‌های مخابراتی به‌صورت دیجیتال و به‌شکل پالس‌های[۳۴] نور لیزری[۳۵] ارسال می‌شوند.
- ↑ Alexander Graham bell
- ↑ telephone cable
- ↑ satellite
- ↑ Microwave link
- ↑ semaphore
- ↑ heliograph
- ↑ electric telegraph
- ↑ William Cooke
- ↑ Charles Weatstone
- ↑ Samuel Morse
- ↑ morse code
- ↑ recording telegraph
- ↑ Heinrich Hertz
- ↑ electromagnetic waves
- ↑ Guglielmo Marconi
- ↑ wireless telegraph
- ↑ radio
- ↑ teleprinter
- ↑ keyboard
- ↑ five-unit baudot code
- ↑ electronic mail
- ↑ Arthur C Clarke
- ↑ communications satellites
- ↑ Intelsat
- ↑ Syncom
- ↑ Cape Canaveral
- ↑ high-frequency radio waves
- ↑ dish antennae
- ↑ Integrated Services Digital Network
- ↑ videophone
- ↑ fax
- ↑ digital signals
- ↑ fibre optic cables
- ↑ pulses
- ↑ laser light