الواح دوازده گانه
اَلواح دوازده‌گانه (Twelve Tables)
در روم باستان، قدیمی‌ترین قوانین مدوّن، برگرفته از آداب و رسوم مذهبی و غیرمذهبی. قوانین را روی الواح مفرغی یا چوبی منتشر و بر دیوار فوروم[۱] رُم، نصب کردند (ح ۴۵۰پ‌م)، و گرچه در حملۀ سلت[۲]ها به رم (۳۸۷پ‌م) و غارت آن شهر ازبین رفتند، اما قوانین باقی ماندند و بر جمهوری اثر گذاشتند.