لرستان

لرستان
کشور	ایران
جمعیت	۱,۷۱۶,۵۲۷ نفر (۱۳۸۵ش)
موقعیت	مرکز غربی ایران - جنوب کرمانشاه و همدان، جنوب غربی استان مرکزی، غرب استان اصفهان، شمال چهارمحال و بختیاری و خوزستان، و شرق استان ایلام
مرکز	خرم‌آباد
تعداد شهرستان‌ها	۹
تعداد بخش ها	۲۶
شهرهای مهم	ازنا، الیگودرز، بروجرد، دورود، نورآباد، و کوه‌دشت
کوه‌های استان	اُشترانکوه (۴۰۵۰ متر)، میش‌پرور، تمندر، کازینستان، قاری‌کوه، سفیدکوه، و رباط
رودهای استان	کرخه، کشگان‌رود، آب چولهول، سزار و گهر
اقلیم	گرم تا معتدلِ مایل به گرم
تولیدات و صنایع مهم	فرآورده‌های دامی و کشاورزی: محصولات لبنی، گوشت، شیلات، غلات، حبوبات، سبزیجات، علوفه، چغندرقند، پنبه، توتون و تنباکو، و دانه‌های روغنی - فعالیت‌های اقتصادی: توریسم، تولید الکتریسیته، مواد غذایی، کنسرو، کمپوت، و قند و شکر

لُرستان

قلعه فلک‌الافلاک، خرم‌آباد

استانی در مرکز غربی ایران و در قلب کوه‌های زاگرس. بین استان‌های کرمانشاه و همدان در شمال، استان مرکزی در شمال شرقی، استان اصفهان در شرق، چهارمحال و بختیاری و خوزستان در جنوب، و استان ایلام در غرب قرار دارد. کوه‌های پوشیده از جنگل سراسر این استان را فراگرفته و درّه‌های متعدد آن به بستر رودخانه‌هایی چون کرخه، کشگان‌رود، آب چولهول، رود سزار و رودخانۀ گهر، و غیره اختصاص یافته است. اُشترانکوه، با ارتفاع ۴۰۵۰ متر، بلندترین نقطۀ این استان است و کوه میش‌پرور، تمندر، کازینستان، قاری‌کوه، سفیدکوه، و رباط و بسیاری کوه‌‌های دیگر که ارتفاعشان اکثراً بالای ۲,۵۰۰ متر است، از دیگر کوه‌های بلند آن محسوب می‌شوند. اقلیم آن گرم تا معتدلِ مایل به گرم و از نظر ریزش باران جزو نواحی نیمه‌خشک کشور است. کشاورزی و دامداری، مهم‌ترین فعالیت اقتصادی این استان است و فرآورده‌های دامی و کشاورزی آن عبارت‌اند از محصولات لبنی، گوشت، شیلات، غلات، حبوبات، سبزیجات، علوفه، چغندرقند، پنبه، توتون و تنباکو، و دانه‌های روغنی و بخشی از فعالیت‌های اقتصادی آن نیز عبارت‌اند از توریسم، تولید الکتریسیته، مواد غذایی، کنسرو، کمپوت، و قند و شکر. استان لرستان با ۱,۷۱۶,۵۲۷ نفر (۱۳۸۵) جمعیت از نُه شهرستان و ۲۶ بخش با مرکزیت اداری خرم‌آباد تشکیل شده است و شهرهای مهم آن عبارت‌اند از ازنا، الیگودرز، بروجرد، دورود، نورآباد، و کوه‌دشت. لُرها تیره‌ای از کُردها محسوب می‌شوند، که از آمیزش طوایف مختلف پدید آمده‌اند. لرستان امروزی در روزگار گذشته از دو بخش جداگانه با نام‌های لُر بزرگ و لُر کوچک تشکیل می‌شد و هر کدام از فرمانروایان خاص خود تبعیت می‌کردند، که به اتابکان لُر معروف بودند، اتابکان لر بزرگ، که به هزار اسپیان معروف‌اند، از ۵۱۷ تا ۸۲۷ق در شرق و جنوب لرستان امروزی یا کهگیلویه و بختیاری حکومت می‌کردند و پایتختشان شهر ایذج (مال امیر یا ایذۀ کنونی) بود. اتابکان مزبور از خلفای عباسی اطاعت می‌کردند و چندی نیز در تابعیت اتابکان فارس بودند. تیموریان در حدود‌ ۸۲۷ق آنان را سرنگون کردند. لر کوچک یا خورشیدیان، اتابکانی بودند که از ۵۷۹ تا ۱۰۰۶ق در شمال و غرب لرستان امروزی حکومت می‌کردند و پایتختشان شهر خرم‌آباد بود. آنان نیز مانند اتابکان لر بزرگ در تابعیت خلفای عباسی بودند و آخرینشان، با نام شاه وردی، در ۱۰۰۶ق مغلوب شد و به‌دست شاه‌عباس اول صفوی به‌قتل رسید و بدین‌ترتیب لرستان در تابعیت دولت مرکزی ایران قرار گرفت. لرستان و خوزستان تا ۱۳۴۰ با هم استان ششم را تشکیل می‌دادند. در آن سال این دو سرزمین از‌هم جدا شدند و فرمانداری کل لرستان پدید آمد. در تقسیمات بعدی فرمانداری کل به استان تبدیل شد.