آس

آس
قوم ایرانی در قفقاز، بازماندۀ قوم آلان، مرکب از دو گروه ایرون؛ ساکن جمهوری خودمختار اوستیای شمالی در روسیه و دیگور در ایالت خودمختار اوستیای جنوبی در جمهوری گرجستان. گروه‌هایی از این مردم در جمهوری‌های کاباردین ـ بالکار، گرجستان، تاجیکستان و قارص در ترکیه سکونت دارند. ایرونی‌ها مسیحی ارتُدوکس و دیگوری‌ها مسلمان حنفی‌اند. جمعیت قوم آس بالغ بر ۵۴۲ هزار نفر است. زبان این قوم به گروه زبان‌های ایرانی شمال شرقی تعلق دارد و از دو لهجۀ اصلی ایرونی و دیگوری تشکیل می‌شود. در این زبان، لغات و الفاظ ایرانی قدیمی فراوان است و قهرمانان باستانی ایران، در شمار قهرمانان این قوم قرار دارند. آس‌ها تا قرن ۶م بت‌پرست بودند و پس از آن مسیحی شدند. کاباردین‌های مسلمان در قرن ۱۰ق/۱۶م بر آس‌ها چیره شدند و اسلام را در میان آنان رواج دادند و پس از مدتی برای رهایی از تعدیات تاتارهای کریمه، به اتفاق آس‌ها، به دولت روسیه پیوستند.