کوهبنانی
کوهْبُنانی
از گویشهای رایج در استان کرمان که مردُم کوهبنان راوَر به آن سخن میگویند و به کرمانی و زرندی نزدیک است. صامتهای کوهبنانی همانند صامتهای فارسی است. تبدیل و تغییرهای آوایی: در کوهبنانی، همانند بمی و کرمانی و راوری گرایش به تبدیل /a/ به e است: برای نمونه umedan «آمدن»، kerdan «کردن/انجام دادن»، تغییر /d/ به /t/ در senjet «سنجد»، و حذف /-t/ و /-d/ پایانی در das «دست»، dus «دوست»، doz «دزد»، حذف /h/ پایانی در no «نُه»، ku «کوه»، در مواردی /r/ به /l/ تبدیل میشود مثل: solfe «سرفه»؛ مضاف بر مضافالیه تقدیم دارد؛ ترتیب صفت و موصوف مثل فارسی است. منفی بیشتر به صورت نهی است و با m- بیان میشود. از پیشوندهای مهم فعلی پیشوند var- است مانند vargestan «بازگشتن». برخی از واژههای کوهبنانی: parparu «پروانه»، zur «کود»، hekku «سکسکه»، zorratu «تگرگ»، gok «قورباغه»، xoftidan «خوابیدن»، و asalx «استخر».