آلنده، سالوادور (۱۹۰۸ـ۱۹۷۳)

سالوادور آلنده Salvador Allende
زادروز	بالپارائیسو ۱۹۰۸م
درگذشت	۱۹۷۳م
ملیت	شیلی
تحصیلات و محل تحصیل	رشتۀ پزشکی در دانشگاه شیلی
شغل و تخصص اصلی	خواننده و ترانه‌سرا
گروه مقاله	تاریخ جهان

سالوادور آلنده

آلنده، سالوادور (۱۹۰۸ـ۱۹۷۳)(Allende, Salvador)

دولتمرد چپ‌گرای اهل شیلی و رئیس‌جمهور آن کشور (۱۹۷۰ـ۱۹۷۳). نامزد ائتلاف جبهۀ مردمی بود که به ریاست ‌جمهوری رسید، اما هرگز نتوانست ائتلاف انتخاباتی را در حکومت حفظ کند. شکست او در حل مسائل اقتصادی کشور یا رویارویی با خرابکاری سیاسی بهانه‌ای شد که ارتش با حمایت سازمان سیا (۱۹۷۳) علیه او کودتا کند، که در این کودتا او و بسیاری از طرفدارانش کشته شدند. آلنده زادۀ بالپارائیسو بود و در دانشگاه شیلی در رشتۀ پزشکی تحصیل کرد، و در دهۀ ۱۹۳۰ از طرفداران مارکسیسم بود و در ۱۹۳۷ عضو کنگره و در ۱۹۴۵ عضو سنا شد. او نامزد انتخابات ریاست‌ جمهوری در ۱۹۵۲، ۱۹۵۸، و ۱۹۶۴ بود. در همۀ این انتخابات، او از پشتیبانی جنبش‌های سوسیالیست و کمونیست برخوردار بود، اما مغلوب دموکرات‌های مسیحی و ملی‌گرایان شد. در زمان رئیس‌جمهوری‌اش، سوسیالیسم او، ازجمله اصلاحات ارضی، ملی‌کردن بانکداری، و معادن مس متعلق به امریکاییان، سبب گردید که سازمان سیا او را کمونیست تلقی کند و در کودتایی دخالت داشته باشد که ژنرال اوگوستو پینوشه را به قدرت رساند. او نخستین رهبر مارکسیستی بود که با روش دموکراتیک به قدرت رسید و انتخاب او سبب گرایش به چپ در سیاست شیلی شد.
 

 

---