احوال

اَحوال

(جمعِ حال، در لغت به‌معنی کیفیت، چگونگی) اصطلاحی عرفانی، با دو معنی در دو بُعد عرفان عملی و عرفان نظری. از نظر عرفان عملی، احوال یکی از اقسام ده‌گانۀ سلوک است که پس از ده منزلِ قسم أودِیَهْ و پیش از قسمِ‌ ولایات قرار دارد. در این سیر، چنانچه سالک، به مرتبۀ دریافتِ مواهب محضه‌ای که هیچ نقشی در کسب آن ندارد واصل شود، او را سائر در منازل قسم احوال می‌دانند. از همین روست که شماری از عارفان، منزل محبت را، که اولین منزل از منازل قسم احوال است، موهبتی و محض عنایت محبوب دانسته‌اند. اما در عرفان نظری، احوال عبارت از وارداتی است که بر قلب سالک وارد می‌شود. در این اصطلاح، سالک می‌تواند به‌وسیلۀ‌ اعمالِ خاصی، در جذبِ‌ واردات مؤثر باشد همان‌گونه که شماری از این واردات نیز، صرفاً اعطایی است.