اردشیر

اردشیر (Artaserse)

نمایش‌نامه‌ای سه‌پرده‌ای از پیترو متاستازیو مشهور به تراپاسی، به زبان ایتالیایی، نخستین اجرای موزیکال به کارگردانی و آهنگ‌سازی وینچی در ۱۷۳۰ در رم. این نمایش‌نامه، که شاهکار متاستازیو به‌شمار می‌رود، تاکنون بیش از ۱۰۷ مرتبه با موسیقی‌های متفاوت به اجرا درآمده است. موقعیت‌های نمایشی وسوسه‌انگیز ویژگی تخیلی نمایش‌نامه را دوچندان کرده است. اردوان، برای رساندن پسرش آرباس به تخت شاهی، خشایارشا را می‌کشد و گناه قتل را بر گردن داریوش می‌اندازد. شمشیری خون‌آلود در خانۀ آرباس یافت می‌شود و این شایعه که او خشایار را کشته پا می‌گیرد. آرباس که نمی‌تواند پدر خود را لو دهد، امید دارد که پدر او را از اتهام مبرا کند. در این هنگام اردشیر بر تخت نشسته است. در صحنۀ اوج نمایش، آرباس پدرش را که به‌سوی اردشیر حمله‌ور شده، تهدید می‌کند که اگر دست به شاه برد، نوشیدنی زهرآلودی را سر می‌کشد. اردشیر به خواهش آرباس، در حکم اردوان تخفیف قائل می‌شود. آرباس به عشقش ماندانا می‌رسد و اردشیر با سمیرا ازدواج می‌کند. اشعار گیرا و پرهیجان این نمایش‌نامه بدان کیفیتی ویژه بخشیده است.