گله ، فریدون (تهران ۱۳۱۹ـ۱۳۸۴ش)
| فریدون گله | |
|---|---|
| زادروز |
تهران ۱۳۱۹ش |
| درگذشت | ۱۳۸۴ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | فیلم‌نامه‌نویس |
| شغل و تخصص های دیگر | کارگردان |
| گروه مقاله | تیاتر |
فریدون گله (تهران ۱۳۱۹ـ ۱۳۸۴ش)
فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان ایرانی سینما. از فیلم‌سازان موج سوم سینمای ایران است. به‌جز در شب فرشتگان (۱۳۴۷)، در فیلم‌های دشنه (۱۳۵۱)، زیر پوست شب (۱۳۵۳)، کندو (۱۳۵۴)، و ماه عسل (۱۳۵۵) به فیلم‌سازان این جریان نزدیک است؛ او در فیلمی مانند مهر گیاه (۱۳۵۴)، از این جریان فاصله می‌گیرد، و از لحاظ تجاری و ارزش‌های بصری و سینمایی با شکست روبه‌رو می‌شود. در سال 1356 به امریکا رفت تا محصول مشترکی با نام «سبز خفته» با سرمایه‌گذاران آمریکایی بسازد. وزارت فرهنگ و هنر در این فیلم شریک شد. گله به ناچار، مدتی دفتر تولید و پخش فیلمی را اداره کرد و وقتی درصدد بود فیلم «دیروزی» را به طور مشترک تهیه کند و صحنه‌هایی از فیلم را هم گرفته بود، در سال 1361 به علت بیماری پدرش به ایران بازگشت. در فاصله‌ای که در ایران نبود انقلاب شده بود و گفته می‌شود از مجموع هفت یا هشت فیلم‌نامه‌ای که از او در «بیناد میثاقیه» بود و بعد از مصادره به «بنیاد سینمایی فارابی» واگذار شد، حدود پنج فیلم‌نامه‌اش با نام دیگران تصویب و با قیمت‌های کلانی به فروش رسید. در همین سال‌ها مسئولان امور سینمایی از او خواستند که فعالیت‌های سینمایی‌اش را پی بگیرد که قبول نکرد.
فیلم‌نامه‌هایی که گله برای دیگران نوشته است او را کاملاً از جریان موج سوم دور و به جرگۀ سازندگان فیلم فارسی نزدیک می‌سازد. برخی از آن‌ها عبارتند از سالار مردان (۱۳۴۷)، خشم عقاب‌ها (۱۳۴۹)، جان‌سخت (۱۳۵۰)، دلقک‌ها (۱۳۵۰)، رضا چلچله (۱۳۵۰)، و ماشین مشتی‌ممدلی (۱۳۵۳). گُله از دانشکدۀ ادبیات دانشگاه مشهد و دانشکدۀ هنرهای دراماتیک دانشگاه نیویورک فارغ‌التحصیل شد.
کارگردانی سینما
- شب فرشتگان (۱۳۴۷)
- کافر (۱۳۵۱)
- دشنه (۱۳۵۱)
- زیر پوست شب (۱۳۵۳)
- مهر گیاه (۱۳۵۴)
- کندو (۱۳۵۴)
- ماه عسل (۱۳۵۵)