آذری یا زبان باستان آذربایگان

Azari (the Ancient Language of Azerbaijan)

آذری یا زبان باستان آذربایگان (کتاب)
نام کتابی از احمد کسروی (۱۳۰۴ش). در این کتاب که نخستین تحقیق دربارۀ زبان آذری است، مؤلف بر ایرانی‌بودن زبان آذری، زبان آذربایجان باستان، و تفاوت بنیادی‌اش با زبان ترکی (یا آذری ترکی) تأکید می‌کند. وی زبان آذری را زبان مادی و مردم آذربایجان باستان را از نژاد آریایی می‌داند. وی در این کتاب این ادعا را که مغولان زبان ترکی را در آذربایجان رواج دادند نادرست می‌داند و اصولاً زبان مغولی را کاملاً متفاوت از زبان ترکی می‌داند. آغاز رواج زبان ترکی در آذربایجان را زمان سلطان محمود غزنوی و سپس فتح آذربایجان به‌دست طغرل بیک سلجوقی را ۴۴۶ق می‌داند. به گمان مؤلف برافتادن نهایی زبان آذری و رواج زبان ترکی تا پیش از برآمدن صفویان (۹۰۶ق) روی داده بوده است. این کتاب با ویرایش نو تجدید چاپ شده است.