ترکمن، شهرستان

ترکمن، شهرستان
کشور	ایران
استان	گلستان
بخش	مرکزی و گمیشان
جمعیت	۱۲۳,۱۸۱ نفر(۱۳۸۵ش)
موقعیت	جنوب جمهوری ترکمنستان، غرب شهرستان آق‌قلا، شمال شهرستان گرگان و کردکوی، و شرق دریای خزر
تولیدات و صنایع مهم	غلات، پنبه، دانه‌های روغنی، زیتون، محصولات جالیزی و لبنیات
شهر ها و آبادی های مهم	گمیش‌تپه، خواجه‌ نفس، سیجوال، و بناور

ترکمن، شهرستان (County) Torkaman

واقع در غرب استان گلستان و در ساحل جنوب شرقی دریای خزر، مشتمل بر بخش مرکزی و بخش سیجوال، با مرکزیت اداری بندر ترکمن. از شمال به شهرستان گمیشان، از شرق به شهرستان آق‌قلا، از جنوب به شهرستان‌های گرگان و کردکوی، و از غرب به دریای خزر محدود است. اراضی آن را دشت آبرفتی ساحلی تشکیل داده است و قره‌سو با جریان‌ عمومی‌ شمال‌ شرقی‌ - جنوب‌ غربی‌ و چند رود کوچک‌ دیگر، آن را مشروب می‌کنند. راه‌آهن سراسری ایران به مرکز این شهرستان ختم می‌شود و راه‌های گنبد کاووس به بندر ترکمن و کردکوی به گمیش‌تپه شبکۀ راه‌های ارتباطی آن را تشکیل می‌دهند. جمعیت این شهرستان 79,978نفر است (1395ش) و مهم‌ترین آبادی‌های آن عبارتند از بندر ترکمن و سیجوال. غلات و حبوبات، پنبه، دانه‌های روغنی، زیتون، و محصولات جالیزی از محصولات کشاورزی و لبنیات از فرآورده‌های دامی آن است. از جمله‌ صنایع‌دستی‌ آن‌، قالی‌بافی‌، قالیچه‌بافی‌، گلیم‌بافی‌ و جاجیم‌بافی‌ است‌. در این شهرستان پرورش اسب‌های ترکمن و مسابقات اسب‌دوانی رایج است. مردم این شهرستان که در دشت ترکمن واقع شده‌ است، از طوایف ترکمن و سنی حنفی‌اند.

در تقسیمات کشوری سال 1316ش‌، بخش‌ ترکمن‌ به‌ نام‌ «بخش‌ بندرشاه‌» در شهرستان‌ گرگان‌ از استان‌ دوم‌ (مازندران‌) تشکیل‌ شد. در 1355ش‌، بخش‌ بندرشاه‌ به‌ مرکزیت‌ شهر بندرشاه‌ و مشتمل‌ بر دهستان‌ جعفربای‌ جنوبی‌ بوده است. در 27 بهمن‌ 1358ش، با مصوبۀ هیأت وزیران شهرستان‌ ترکمن‌ مشتمل بر دو بخش مرکزی و گمیشان در استان‌ مازندران‌ تشکیل‌ شد. با جدا شدن‌ قسمت‌ شرقی‌ استان‌ مازندران‌ و تبدیل‌ آن‌ به‌ استان‌ گلستان‌ در خرداد 1376ش شهرستان‌ ترکمن‌ جزو استان‌ گلستان‌ شد. در سال 1388ش، ضمن تغییرات و اصلاحاتی در شهرستان ترکمن، بخش گمیشان از آن منتزع شد و به شهرستان ارتقاء یافت. شهرستان کنونی ترکمن حدود 290کیلومترمربع وسعت دارد؛ در حالی‌که مساحت شهرستان گمیشان نزدیک به 1,300کیلومترمربع است.

---