ورسای، شهر و کاخ
وِرْسای، شهر و کاخ (Versailles)
مرکز اداری ولایت ایولین[۱]، در شمال فرانسه[۲]، واقع در ۱۸کیلومتری جنوب غربی پاریس[۳]، با ۹۱هزار نفر جمعیت (۱۹۹۰). از ۱۶۷۸ تا ۱۷۶۹، و تا ۱۷۹۳، اقامتگاه اصلی پادشاهان فرانسه؛ و از ۱۶۸۲ تا ۱۷۸۹ مقر حکومتی بود. شهر مزبور در اطراف کاخ لوئی چهاردهم[۴] (تأسیس بین ۱۶۶۱ و ۱۶۸۷) نزدیک محل شکارگاه لوئی سیزدهم[۵] توسعه یافت. در محوطۀ کاخ، دو قلعۀ تریانون بزرگ[۶]، برای لوئی چهاردهم، و تریانون کوچک[۷]، برای لوئی پانزدهم[۸]، قرار دارد. دانشگاه نظامی که ناپلئون در سن‌سیر، نزدیک ورسای[۹]، ساخته بود، در حمله‌های هوایی جنگ جهانی دوم[۱۰] ویران شد و به کوئتکیدان[۱۱]، در جنوب شرقی رِن[۱۲]، انتقال یافت. ورسای اسقف‌نشین است. در اصل نخستین طراح کاخ لوئی لو وو[۱۳] بود. شارل لو برون[۱۴] تزیینات داخلی آن را برعهده گرفت و آندره مانسار[۱۵]، سازندۀ تریانون بزرگ طراحی باغ‌های آن را انجام داد. ژاک گابریل، تریانون کوچک، اقامتگاه مورد علاقۀ ماری آنتوانت[۱۶]، همسر لوئی شانزدهم[۱۷]، را طراحی کرد. کاخ ورسای در زمان لوئی فیلیپ به موزۀ ملی تبدیل شد. تالارها و راهروهای مشهور ورسای صحنۀ بسیاری از رویدادهای تاریخی بوده‌اند، که از آن جمله‌اند: به رسمیت شناختن استقلال مستعمرات امریکایی از سوی بریتانیا (۱۷۸۳)؛ پیمان‌نامۀ تسلیم پاریس (۱۸۷۱)، درخلال جنگ فرانسه و پروس[۱۸]؛ معرفی ویلهلم اول[۱۹] از پروس[۲۰] در مقام امپراتور آلمان متحد (۱۸۷۱)؛ و امضای پیمان ورسای[۲۱] (۱۹۱۹).